Status konstytucyjny prezydentów Litwy i Polski

Abstract

Celem niniejszego artykułu jest porównanie statusu konstytucyjnego instytucji Prezydenta Republiki Litewskiej i Rzeczypospolitej Polskiej, określenie podobieństw i różnic. W opinii autora, status prezydenta jest dwojaki: z jednej strony jest to urzędnik sprawujący władzę wykonawczą (razem z Rządem), z drugiej zaś jest to głowa państwa, której kompetencje, według współczesnej koncepcji podziału władz, wykraczają poza ramy uprawnienia jakiejś konkretnej władzy publicznej. Niniejszy artykuł został napisany przede wszystkim z perspektywy litewskiej tradycji prawa i doktryny prawnej. Omówiono w nim wyłącznie konstytucyjne, tj. określone w konstytucjach obu krajów, kompetencje prezydenta, nie negując tego, że znaczna ich część jest też przewidziana w ustawach i innych aktach prawnych obu krajów. Zastosowana w artykule komparatystyczna metoda zadecydowała o tym, że podstawowe źródło stanowią Konstytucja Republiki Litewskiej z 1992 r. oraz Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. Hipoteza dotycząca dwojakiego statusu konstytucyjnego instytucji Prezydenta zadecydowała też o strukturze artykułu: w części pierwszej ukazano genezę historyczną specyficznego statusu prawnego prezydenta, z kolei w drugiej i trzeciej części odpowiednio wydzielono i zanalizowano cechy tego statusu w obu konstytucjach. Artykuł kończą wnioski i podsumowanie.