Spór o model społeczeństwa na łamach "Przeglądu Tygodniowego" i "Przeglądu Katolickiego" w latach 1864-1880

Abstract

Celem dysertacji jest próba rekonstrukcji zasadniczych elementów dyskusji i sporów

przebiegających na płaszczyznach teoretycznych i występujących na łamach wybranych

tytułów prasy warszawskiej: "Przeglądu Tygodniowego" i "Przeglądu Katolickiego".

Charakter sporu, sposób i zakres argumentacji sytuują obydwa tytuły czasopiśmiennicze na

ważnym miejscu w hierarchii czasopism tej epoki. Decydujące znaczenie ma tu fakt, iż oba

reprezentowały całkowicie odmienne podłoża światopoglądowe: pozytywistyczny i katolicki.

Oba także reprezentowały odmienne kręgi społeczne: "Przegląd Tygodniowy" nieformalną

grupę radykalnej inteligencji, "Przegląd Katolicki" sformalizowaną instytucję - Kościół. Przy tak dalekich rozbieżnościach światopoglądowych konflikt obu stron był nieunikniony. Tym bardziej, że obu pismom wspólna była chęć kształtowania opinii i mentalności ogółu

społeczeństw. Ono też znalazło się w orbicie zainteresowań obu tygodników. Biorąc to

wszystko pod uwagę wydaje się, iż właściwym terminem dla określenia toczącej się na łamach obu pism polemiki, jest termin spór, a nie dyskusja.