Między maskami i lustrem – o dwóch autoportretach Felixa Nussbauma

Abstract

Felix Nussbaum był artystą, którego lata aktywności twórczej przypadły na okres funkcjonowania Republiki Weimarskiej i Trzeciej Rzeszy. Ten niezwykle narracyjny w swej sztuce artysta jest przede wszystkim kojarzony z obrazami o zabarwieniu politycznym, namalowanymi w czasie drugiej wojny światowej, które stały się przejmującym świadectwem Holokaustu. Natomiast sam Nussbaum dość długo bronił się przed zaszeregowaniem swoich działań artystycznych, ale jednocześnie w większości przedwojennych prac starał się subtelnie wyrażać swe zdanie w aktualnie nurtujących go kwestiach związanych z postrzeganiem rodziny, społeczeństwa, religii. W niniejszym artykule podjęłam się analizy dwóch autoportretów (Autoportret z maską i Autoportret przy sztaludze), które dzieli około 15 lat, aby ukazać, jak w tym gatunku malarskim artysta poszukiwał odpowiedzi leżących u podstaw jego chwiejnej tożsamości.

Felix Nussbaum was an artist whose years of creative activity coincided with the Weimar Republic and the Third Reich. This artist, extremely narrative in his art, is primarily associated with his politically-tinged works painted during the Second World War, which became poignant testimony to the Holocaust. However, Nussbaum himself opposed the categorisation of his artistic activities for quite a long time; nevertheless at the same time, in most of his pre-war works, he tried to subtly express his opinion on issues currently bothering him related to his perception of family, society and religion. In this article, I have undertaken an analysis of two self-portraits (Self-Portrait with a Mask and Self-Portrait at the Easel) to show how, in this painting genre, the artist sought answers underlying his shaky identity.