Od małych mistrzów do Francisa Bacona. Odwołania do sztuk plastycznych w twórczości Zbigniewa Herberta i Tadeusza Różewicza

Abstract

Przedmiotem rozprawy jest dokładniejsze przyjrzenie się zasygnalizowanym określonym płaszczyznom obecności dzieł plastycznych w twórczości Zbigniewa Herberta i Tadeusza Różewicza, mniej zaś konkretnym realizacjom ekfraz. Przyjęty został podział na autonomiczną część poświęconą dziełu autora „Barbarzyńcy w ogrodzie” i część Różewiczowską. Świadomie zrezygnowano na tym etapie z porównań poszczególnych tekstów poetyckich lub eseistycznych mimo nieraz frapującego podobieństwa motywów i spotykanych artystycznych interpretantów. Dysertacja jest w założeniu raczej syntezą niezmiernie bogatego i trudnego do wyczerpania materiału literackiego oraz pretekstem do dalszych badań komparatystycznych. Kolejno przedstawiana jest publicystyka Herberta z zakresu krytyki sztuki, inicjująca obecność nawiązań plastycznych w jego twórczości; następnie postawione zostają pytania o źródła czynionych przez niego wyborów, by w tym kontekście zarysować swoistego rodzaju historię sztuki tworzoną przez pisarza. Ostatni z rozdziałów dotyczy kategorii piękna, wyłaniającej się z wierszy o wyraźnych sygnałach intersemiotycznych. W przypadku Różewicza autorka nie trzyma się tego rodzaju planu, co wynika ze specyfiki jego twórczości.