Franek Kultura. Skazany na zapomnienie

Abstract

Książka przedstawia postać Franciszka „Potaszego” Kosińskiego – podróżnika, kolekcjonera, regionalistę, inicjatora powstania Muzeum Ziemi Średzkiej w Koszutach. Urodził się w 1908 r. w Szlachcinie (pow. średzki) w rodzinie o silnych tradycjach patriotycznych i katolickich. Z powodu trudnej sytuacji materialnej wielokrotnie przerywał naukę. Maturę zdał eksternistycznie w 1935 r. Choć przypisuje mu się studia historii na Uniwersytecie Adama Mickiewicza, brak dokumentów potwierdzających tę hipotezę. W młodości działał w ZHP i Związku Młodzieży Polskiej, rozwijając pasję do turystyki. Organizował wyprawy rowerowe po Polsce. Odkrywanie miejsc naznaczonych historycznymi wydarzeniami wzbudziło w nim pragnienie zgłębiania historii ojczyzny i zachęciło do pierwszych prób literackich (zaczął wtedy używać przydomka „Potaszy”). W tym czasie rozwinęła się również jego pasja do kolekcjonerstwa – zbierał zabytkowe artefakty, które często odkrywał w dworskich magazynach. W czasie II wojny światowej został deportowany do Generalnego Gubernatorstwa (okolice Sochaczewa), gdzie poznał przyszłą żonę, Irenę ze Stępieniów. Po wojnie wrócił do Wielkopolski. Pracował jako nauczyciel, później pełnił funkcję inspektora kultury i sztuki powiatu średzkiego. Zaangażował się w wykopaliska w Gieczu — realizowane w ramach ogólnopolskiego programu badań nad początkami państwa polskiego z okazji tysiąclecia Polski — i dążył do utworzenia muzeum, które miało gromadzić zarówno wyniki tych prac, jak i jego prywatną kolekcję. Marzenie to udało mu się zrealizować w 1966 roku. Franciszek Kosiński zmarł w 1980 roku, nie przeczuwając nagłego końca swojej wieloletniej działalności, przez co nie zabezpieczył odpowiednio swojej kolekcji. Brak inwentarza i testamentu doprowadził do sporów rodzinnych i rozproszenia kolekcji, która pierwotnie miała pozostać w Koszutach.