Show simple item record

Katastrofa w tradycji skandynawskiej na podstawie wybranych utworów Ingmara Bergmana i Henrika Ibsena

dc.contributor.authorZinkiewicz, Grzegorz
dc.contributor.editorOleksy, Wiesław
dc.date.accessioned2025-07-16T06:13:01Z
dc.date.available2025-07-16T06:13:01Z
dc.date.issued2025
dc.identifier.isbn978-83-969429-6-8
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/55986
dc.description.abstractArtykuł podejmuje tematykę związaną ze znaczeniem losu i przeznaczenia w kulturze zachodniej i tradycji skandynawskiej. O ile kultura zachodnia jest jasno zdefiniowana i wyrasta z dwóch wielkich tradycji – antyku i chrześcijaństwa, to istnienie osobnej tradycji skandynawskiej jest bardziej problematyczne. Poprzez porównanie koncepcji losu i przeznaczenia oraz odniesienie jej do pojęcia katastrofy dokonuję analizy twórczości jednych z najbardziej znanych twórców związanych ze Skandynawią – Henrika Ibsena i Ingmara Bergmana. Chociaż obaj czerpią z teatru antycznego i Biblii, zatem reprezentują kulturę zachodnią, to ich podejście do przeznaczenia i katastrofy jest również zakorzenione w tradycji skandynawskiej, osadzonej, między innymi, w mitologii nordyckiej i islandzkich sagach. W rezultacie Ibsen i Bergman koncentrują się nie tyle na zagadnieniu obecności przeznaczenia w życiu człowieka lub jego braku, co na postawie jednostki w obliczu katastrofy i konfrontacji z własnym losem.pl_PL
dc.language.isoplpl_PL
dc.publisherStowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Oddział w Łodzi; Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiegopl_PL
dc.relation.ispartofKoniec świata w literaturze i filmie;
dc.rightsAttribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/*
dc.subjecttradycja skandynawskapl_PL
dc.subjectkatastrofapl_PL
dc.subjectIngmar Bergmanpl_PL
dc.subjectHenrik Ibsenpl_PL
dc.subjectprzeznaczeniepl_PL
dc.subjectdramatpl_PL
dc.subjectkino autorskiepl_PL
dc.titleKatastrofa w tradycji skandynawskiej na podstawie wybranych utworów Ingmara Bergmana i Henrika Ibsenapl_PL
dc.title.alternativeCatastrophe in the Scandinavian Tradition Based on Selected Works by Ingmar Bergman and Henrik Ibsenpl_PL
dc.typeBook chapterpl_PL
dc.page.number169-197pl_PL
dc.contributor.authorAffiliationUniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Archeologiipl_PL
dc.contributor.authorBiographicalnoteGrzegorz Zinkiewicz – jest adiunktem na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego. Jego zainteresowania obejmują takie obszary, jak literaturoznawstwo, teatr, kultura wyższa i popularna, media, filozofia i religia. Ze względu na interdyscyplinarność zainteresowań obecnie zajmuje się zagadnieniem utopii, szczególnie współczesnym rozumieniem tego terminu jako sposobu realizacji marzeń o lepszym świecie i impulsem do tej realizacji. Wybrane publikacje: monografia William Morris’ Position between Art and Politics. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing (2016). Redakcja tomów zbiorowych: Reinventing Utopian Spaces (red.) Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing, (2022), Shakespeare: His Infinite Variety. Celebrating the 400th Anniversary of His Death (red. – współred. Kujawińska-Courtney K.), Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego (2017), Some Renaissance / Early Modern Topoi in the Twenty First Century. (red. – współred. Kujawińska- -Courtney K.) Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego (2015). Artykuły: Permanent Liminality in Selected Utopias [w:] Zinkiewicz G. (red) (2022), Affective Approach to Selected Ingmar Bergman Films. International Journal of Humanities and Social Sciences 15/1, (2021), Brytyjski socjalizm końca XIX wieku a kwestia Imperium: John Ruskin i William Morris [w:] K. Kujawińska-Courtney, Z. Bednarek (red), Imperium Brytyjskie. Rozważania interdyscyplinarne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego (2019). Jest autorem przekładu na język polski książki Th. Dixona Science and Religion. A Very Short Introduction (Nauka i religia. Krótkie wprowadzenie) w serii wydawniczej Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego (2018).pl_PL
dc.referencesAnonim. „The Nibelungen Study Guide.” LitCharts. https://cdn.litcharts.com/. Dostęp: 15.03.2024.pl_PL
dc.referencesArystoteles, Poetyka. Tłum. S. Siedlecki. Wolne lektury. Pdf.pl_PL
dc.referencesBecker, A. “Catastrophe vs. Tragedy: An Interview with Annette Becker.” Open Edition Journals, 2014.pl_PL
dc.referencesBergman, I. “A Page from my Diary. Programme issued at premiere of the Virgin Spring.” Writings, 1960. https://www.ingmarbergman. se/en/production/page-my-diary. Dostęp: 18.07.2023.pl_PL
dc.referencesBergman, I. Laterna Magica. Tłum. Z. Łanowski. Warszawa: Czytelnik, 1991.pl_PL
dc.referencesBergman, I. “Thoughts on Demons” (szw.). Om liv och arbete. Tłum. na język angielski BBC, 1998. https://youtu.be/ GNt15SOooqQ. Dostęp: 12.06.2023.pl_PL
dc.referencesBergman, I. “Thoughts on Filmmaking”. An Interview with Dick Cavet, 1971. https://youtu.be/FV91bXFkMLw. Dostęp: 12.06.2023.pl_PL
dc.referencesEco, U. Imię róży. Tłum. A. Szymanowski. Warszawa: Oficyna Literacka Noir sur Blanc, 2009.pl_PL
dc.referencesGee, S. „Beowulf”. Popular Adaptations of Classic Literature. New York Times, 2008. https://www.nytimes.com/. Dostęp: 16.03.2024.pl_PL
dc.referencesGokaj, R. , M. Dervishi. “Elements of Ibsen’s Drama: Revision, Anagnorisis and Catastrophe.” Academic Journal of Interdisciplinary Studies (2) 4, 2013, 303–309.pl_PL
dc.referencesHerman, A. “On the Rise of the Icelandic Saga as Written Literature.” Literary Hub, 2021. https://lithub.com/. Dostęp: 15.03.2024.pl_PL
dc.referencesJames, H. “The Art of Fiction”. Longman’s Magazine 4, 1884, 502–521.pl_PL
dc.referencesLarusson, H. “Handwritten Journals in 19th- and Early 20th- Century Iceland.” H. Droste i K.S. Nikander (red.), Handwritten Newspapers: An Alternative Medium during the Early Modern and Modern Periods. Handwritten Newspapers (26), 2019: 147–170.pl_PL
dc.referencesLindow, J. “The Nature of Mythic Time”. Handbook of Norse Mythology. Santa Barbara: ABC Clio, 2001.pl_PL
dc.referencesMacrae, F. “Norns and Moirai: The Fates of Norse and Greek Mythology”. Edinburgh’s University History, Classics and Archaeology Magazine, 2022. https://retrospectjournal. com/2022/02/27/norns-and-moirai-the-fates-of-norse-and-greekmythology/. Dostęp: 30.06.2023.pl_PL
dc.referencesMueller, M. Comparative Mythology. London: Routledge, 1909.pl_PL
dc.references“Nornor”. Nordisk familjebok, 2nd edition. Red. Th. Westerin. Stockholm: Nordisk Familjeboks Forlags Aktiebolag, 1913, 1460.pl_PL
dc.referencesPartyga, E. Ibsenowskie konstelacje. Ćwiczenia w patrzeniu i czytaniu. Warszawa: Instytut Polskiej Akademii Nauk, 2016.pl_PL
dc.referencesRoesdahl, E. “Pagan Beliefs, Christian Impact and Archeology – A Danish View”. A. Faulkes iR. Perkins (red.). Viking Revaluations: Viking Society Centenary Symposium, 14–15 Maj 1992. London: Viking Society for Northern Research, University College London, 1992.pl_PL
dc.referencesSjöberg, Th. Ingmar Bergman: miłość, seks i zdrada. Tłum. W. Łygaś. Warszawa: Wydawnictwo Albatros, 2018.pl_PL
dc.referencesTatar, S. “The Hallucinatory Vision of Playwright Henrik Ibsen.” History and Culture. https://medium.com/christian-history-andculture/ the-biblical-vision-of-henrik-ibsen-d627a2ce758. Dostęp: 12.06.2023.pl_PL
dc.references“The Scandinavian Moment in World Literature.” Projekt Scanmo. Univeristy of Tromso I University of Oslo, Faculty of Humanities, 2020.pl_PL
dc.referencesWinroth, A. The conversion of Scandinavia: Vikings, Merchants and Missionaries in the Remaking of Northern Europe. New Haven, Yale University Press, 2012.pl_PL
dc.referencesWisdom Opata. “Christian Spiritual Meaning of Spiders.” ChurchGists, 2022.https://churchgists.com/christian–spiritualmeaning- of-spiders Dostęp: 20.06.2023.pl_PL
dc.referencesGoście wieczerzy pańskiej (Nattvardsgästerna). Reż. I. Bergman. Svensk Filmindustri, 1963.pl_PL
dc.referencesHańba (Skammen). Reż. I. Bergman. Svensk Filmindustri, 1968.pl_PL
dc.referencesJak w zwierciadle (Såsom i en spegel). Reż. I. Bergman. Svensk Filmindustri, 1961.pl_PL
dc.referencesMilczenie (Tystnaden). Reż. I. Bergman. Svensk Filmindustri, 1963.pl_PL
dc.referencesPersona (Persona). Reż. I. Bergman. Svensk Filmindustri, 1966.pl_PL
dc.referencesSiódma pieczęć (Det sjunde inseglet). Reż. I. Bergman. AB Svensk Filmindustri, 1957.pl_PL
dc.referencesTam, gdzie rosną poziomki (Smultronstället). Reż. I. Bergman. Svensk Filmindustri, 1957.pl_PL
dc.referencesWakacje z Moniką (Sommaren med Monika). Reż. I. Bergman. Svensk Filmindustri, 1953.pl_PL
dc.referencesŹródło (Jungfrukällan). Reż. I. Bergman. Janus Films, 1960.pl_PL
dc.referencesIbsen, H. Brand. Tłum. J. Kasprowicz. Wolnelektury.pl. pdf.pl_PL
dc.referencesIbsen, H. Dom lalki (Nora). Tłum. J. Frühling. Warszawa: PIW, 1985.pl_PL
dc.referencesIbsen, H. Dzika kaczka. Tłum. J. Frühling. Wrocław: Siedmiogród, 2021.pl_PL
dc.referencesIbsen, H. Peer Gynt. Tłum. J. Kasprowicz. Warszawa: Instytut Wydawniczy Biblioteka Polska, 1923.pl_PL
dc.referencesIbsen, H. Wróg ludu. Tłum. I. Suesser. Lwów, Złoczów: W. Zukerknadel, 1912.pl_PL
dc.disciplineetnologia i antropologia kulturowapl_PL
dc.disciplineliteraturoznawstwopl_PL
dc.disciplinenauki o kulturze i religiipl_PL
dc.disciplinesztuki filmowe i teatralnepl_PL


Files in this item

Thumbnail
Name:
04_Grzegorz Zinkiewicz. Katastrofa ...
Size:
3.837Mb
Format:
PDF
View/Open
Thumbnail
Name:
license_rdf
Size:
805bytes
Format:
application/rdf+xml
View/Open

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe
Except where otherwise noted, this item's license is described as Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe