Biblioteka naukowa jako lobby etyczne

Abstract

Obawy i realne zagrożenia związane z nasilaniem się nieetycznych zachowań publikacyjnych w nauce powodują, że rosną oczekiwania wobec uczelni — oczekiwania ze strony decydentów, organizacji, ale także ze strony środowiska naukowego. Komunikat Prezydium KRASP z 7 lutego 2025 roku w sprawie rekomendowanych działań mających na celu eliminowanie nierzetelnych praktyk publikacyjnych w nauce zmobilizował władze niektórych ośrodków do podjęcia aktywności w tym zakresie. Okazuje się, że jednostkami, które mogą odgrywać tu ważną rolę, a nawet stanowić swoiste lobby — są biblioteki. W Uniwersytecie Łódzkim od kilku lat podejmuje się działania związane z edukowaniem i informowaniem środowiska naukowego w zakresie nieetycznych praktyk publikacyjnych, a także wprowadza się zapisy i regulacje ograniczające ryzyko wystąpienia tego rodzaju zjawisk w uczelni. Wiele z nich zainicjowała właśnie Biblioteka UŁ, a jej zespół uczestniczy w ich realizacji. Na podstawie tych aktywności przedstawiam potencjalne pola współpracy bibliotek naukowych z władzami uczelni i środowiskiem naukowym w kontekście etyki publikacyjnej.