Streszczenie
Głównym celem niniejszej rozprawy jest ustalenie, w jaki sposób problem zidentyfikowany przez Ferdinanda de Saussure'a jest rozwiązywany w dwóch współczesnych paradygmatach teoretycznych, a mianowicie w gramatyce generatywnej i gramatyce kognitywnej. Jest to zatem badanie przekrojowe, które rozróżnia dwa szeroko rozumiane kierunki w lingwistyce, a mianowicie formalizm i funkcjonalizm, reprezentowane odpowiednio przez podejście generatywne i kognitywne. W pewnym sensie niniejsza rozprawa dotyczy również historiografii językoznawstwa. Przedstawiono niektóre podejścia do kategorii gramatycznych opracowane przed powstaniem językoznawstwa generatywnego i kognitywnego. Ponadto koncepcje kategorii gramatycznych zarówno w modelach generatywnych, jak i kognitywnych zostały prześledzone wstecz do wcześniejszych ustaleń.