„Manipulacja na pasku” w programach informacyjnych Telewizji Republika

Abstract

Artykuł analizuje sposób, w jaki Telewizja Republika wykorzystuje „paski informacyjne” (belki) w głównym serwisie „Dzisiaj”, koncentrując się na roli językowych środków perswazji i emocjonalnego nacechowania w krótkich komunikatach ekranu. Badaniem objęto okres 21 maja - 4 czerwca 2024 r., a korpus stanowiło 121 pasków spisanych i zakodowanych tematycznie oraz lingwistycznie. Celem było sprawdzenie, czy paski pełnią funkcję neutralnego uzupełnienia przekazu, czy też poprzez metafory, hiperbole, presupozycje i dychotomię „my–oni”, budują stronniczą interpretację rzeczywistości, w tym częściej obsadzają określone podmioty (np. rząd) w roli sprawcy/negatywnego bohatera. Zastosowano jakościową analizę treści, wyróżniając kategorie: negatywne wartościowanie obecnego rządu, pozytywne/neutralne przedstawianie poprzedniej ekipy rządzącej, emocje i ogólny stopień manipulacyjności. Wyniki wskazują, że 38% pasków zawiera wyraźnie wartościujące, negatywnie nacechowane słowa. 22% bezpośrednio demonizuje działania obecnego rządu, a tylko 3% można odczytać jako korzystne wobec poprzedniej władzy. Łącznie 42% komunikatów zawiera elementy kwalifikowane jako manipulacyjne. Wnioski sugerują dominację strategii perswazyjnych nad informacyjnymi oraz spójny profil ideologiczny przekazu, który może wzmacniać polaryzację i kształtować preferowaną interpretację wydarzeń politycznych.

The article analyzes how Telewizja Republika uses on-screen “news banners” (chyrons) in its main newscast “Dzisiaj,” focusing on the role of linguistic persuasion and emotional coloring in short on-screen messages. The study covers the period from May 21 to June 4, 2024, and the corpus consists of 121 banners transcribed and coded both thematically and linguistically. Its aim was to determine whether the banners serve as a neutral complement to the broadcast or—through metaphors, hyperbole, presuppositions, and an “us–them” dichotomy—construct a biased interpretation of reality, including more frequently casting certain actors (e.g., the government) as perpetrators/negative protagonists. A qualitative content analysis was applied, distinguishing the following categories: negative evaluation of the current government, positive/neutral portrayal of the previous administration, emotions, and the overall degree of manipulativeness. The results indicate that 38% of the banners contain clearly evaluative, negatively charged wording; 22% directly demonize the actions of the current government; and only 3% can be read as favorable to the previous ruling team. In total, 42% of the messages contain elements classified as manipulative. The findings suggest the dominance of persuasive over informational strategies and a coherent ideological profile of the coverage, which may reinforce polarization and shape a preferred interpretation of political events.