Postrzeganie mniejszości - raport z badań

Abstract

The project examined the attitudes of high school children and teachers in Poland towards the Germans and the Ukrainians. In addition, history textbooks were analyzed. It was determined that the attitudes towards the Germans and the Ukrainians differ depending on the place of residence and the degree of contact. It was discovered that while contact ameliorates the attitudes towards the Germans, it leads to the opposite situation in the case of the Ukrainians. Furthermore, the respondents' image of the Germans was much more complex than their picture of the Ukrainians. The analyzed textbooks present history as a series of conflicts. Almost no space is devoted to mutual Polish-German or Polish-Ukrainian co-operation. There is a clear distinction between ‘us’ and ‘the strangers’, and the Poles are presented as victims. Moreover, the books refer to the Germans ten times as often as to the Ukrainians, leaving a far less complex image of them.

Poniższy artykuł ma charakter raportu z badań. Główny problem badawczy zawarty jest w tytule. Chcieliśmy dowiedzieć się, jak mieszkańcy różnych części Polski widzą swoich sąsiadów. Do badań wybrane zostały trzy obszary: Opole i region, Przemyśl i region oraz Łódź i region. Naszymi grupami celowymi byli nauczyciele i uczniowie trzecich klas gimnazjów. Przebadanych zostało 677 dzieci w 12 szkołach i 115 nauczycieli. Prace w terenie trwały od września do grudnia 2002. Głównym narzędziem badawczym była ankieta kwestionariuszowa (inna dla uczniów i nauczycieli). Z ankiety uczniowskiej uzyskaliśmy łącznie ponad 130 zmiennych. Badanie zostało poszerzone o analizę podręczników szkolnych. Jak z niego wynika, „kwestie niemieckie” poruszane są w nich dużo częściej niż te dotyczące Ukrainy i Ukraińców, dając znacznie bogatszy obraz naszych zachodnich sąsiadów.