Financial Autonomy of Local Governments - Case Studies of Finland and Poland

Abstract

Jednostki samorządu terytorialnego stanowią integralną część zarówno systemu ekonomicznego, społecznego jak i politycznego we wszystkich krajach demokratycznych. Jednakże zauważalne są znaczne różnice w roli, jaką w różnych krajach odgrywają samorządy, i w poziomie ich autonomii. Różnice te wynikają z odmiennych uwarunkowań historycznych, kulturowych oraz społecznych. Niniejszy artykuł opisuje dwa systemy samorządowe (polski i fiński), które rozwijały się w bardzo od siebie odbiegających warunkach. Dopiero po roku 1989 Polska rozpoczęła proces nadrabiania zaległości względem rozwiniętych krajów europejskich. Dotyczy to także kwestii rozwoju samorządów - zmienił się system polityczny, dokonała się przemiana gospodarki z centralnie planowanej na rynkową, odtworzone zostały jednostki samorządu terytorialnego. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie i porównanie poziomu rozwoju systemu samorządowego w Polsce i Finlandii. Szczególny nacisk został położony na kwestie autonomii finansowej leżące u podstaw samorządności jednostek terytorialnych. W artykule wykorzystane i rozwinięte zostały ustalenia projektu badawczego OECD zatytułowanego „Fiscal Design Across Levels of Government”.