Twórczość poetycka i społecznie ustanawiana rzeczywistość. Platońskie i Arystotelejskie ujęcie motywów pragmatycznych w greckiej literaturze pięknej

Abstract

Twórczość poetycka (poetic expressions) jako sposób wyrażania myśli może się wydawać zagadnieniem nieco oddalonym od pragmatycznie zorientowanej nauki społecznej. Jednak historia rozwoju zachodniej cywilizacji jest w swej istocie świadomym i zbeletryzowanym opisem ludzkiego doświadczenia i pojmowania świata. Owa „zbeletryzowana” wizja losów sięga czasów klasycznej Grecji (ok. 700–300 lat przed naszą erą) i po dziś dzień inspiruje naukowe próby zrozumienia sposobów, za pomocą których ludzie angażują się w świat, w którym żyją. Rzecz jasna twórczość poetycka jest jedynie jednym z obszarów wczesnej myśli greckiej i może być doceniona i zrozumiana jedynie w kontekście innych dokonań tego okresu, szczególnie zaś filozofii, religii, retoryki, polityki, historii i edukacji. Niemniej poetyckie annały są (a) świadectwem natury czy też kondycji ludzkiej, która jest centralnym zagadnieniem filozofii pragmatycznej (i nauk społecznych) oraz (b) stanowią podstawę dla rozwoju krytyki literackiej (z uwzględnieniem teorii i metod odnoszących się do społecznego konstruowania rzeczywistości przez aktorów ówczesnych dzieł dramatycznych). W niniejszym artykule, w maksymalnie wyczerpujący sposób zostaną zatem ukazane związki i wpływ poetyki okresu wczesnej Grecji na teorie mające za podstawę społeczny aspekt ustanawiania rzeczywistości społecznej.

Poetic expressions may seem somewhat removed from a pragmatist social science, but the history of the development of Western civilization is such that the (knowingly) fictionalized renderings of human life-worlds that were developed in the classical Greek era (c700-300BCE) appear to have contributed consequentially to a scholarly emphasis on the ways in which people engage the world. Clearly, poetic writings constitute but one aspect of early Greek thought and are best appreciated within the context of other developments in that era, most notably those taking shape in the realms of philosophy, religion, rhetoric, politics, history, and education. These poetic materials (a) attest to views of the human condition that are central to a pragmatist philosophy (and social science) and (b) represent the foundational basis for subsequent developments in literary criticism (including theory and methods pertaining to the representation of human enacted realities in dramaturgical presentations). Thus, while not reducing social theory to poetic representation, this statement considers the relevance of early Greek poetics for the development of social theory pertaining to humanly enacted realities.