Czołgowy bój na rynku w Mikołajowie nad Dniestrem 1 lipca 1941 roku

Abstract

W artykule na przykładzie jednego ze starć czołgów na rynku w Mikołajowie nad Dniestrem pokazano niektóre z przyczyn klęski wojsk radzieckich na początku wojny radziecko-niemieckiej. Okoliczności tego starcia są po części znane dzięki zachowanym niemieckim zdjęciom. W tekście podjęto próbę wyjaśnienia, jak niemiecka 101. Dywizja Piechoty Lekkiej, w której składzie nie było żadnego czołgu, mogła pokonać jednostki radzieckie wyposażone w najpotężniejsze wówczas czołgi KW-1 i KW-2. Przeanalizowano również przyczyny błędów dowództwa radzieckiego, które nie było w stanie określić kierunków głównych uderzeń wroga i nie potrafiło zorganizować skutecznej obrony, mając zdecydowaną przewagę zarówno w ludziach, jak i w sprzęcie wojskowym. W tym kontekście widać dobrze bohaterstwo zwykłych żołnierzy radzieckich, którzy walczyli do końca. Szczególną uwagę zwrócono na specyfikę walki czołgów w warunkach miejskich, kiedy to Niemcom udało się wyeliminować z walki czołgi ciężkie KW-1, które trudno było zniszczyć nawet słynną armatą przeciwlotniczą kalibru 88 mm – w tym wypadku niemieccy żołnierze skutecznie je niszczyli za pomocą lekkiej armaty przeciwpancernej kalibru 28 mm.

The article shows some of the causes of the defeat of the Soviet army at the beginning of the Soviet-German war, based on one of the tanks clashes on the city square in Nikolaev on the Dniester. The circumstances of this clash are partly known, thanks to the preserved German photos. The text attempts to explain how the German 101st Light Infantry Division, which did not include any tanks, could defeat the Soviet units equipped with the then most powerful KW-1 and KW-2 tanks. The reasons for the mistakes of the Soviet command were also analyzed, as they were unable to determine the directions of the enemy’s main strikes and could not organize an effective defense, having an advantage, both in man and military equipment. In this context, one can clearly see the heroism of ordinary Soviet soldiers who fought to the end. Particular attention was paid in the text to the specificity of tanks combat in urbanized area, in which the Germans managed to destroy the KW-1 heavy tanks, which were difficult to destroy even with the famous 88 mm anti-aircraft gun – in this case, the German soldiers managed to destroy them with a light anti-tank gun caliber 28 mm.