Multilingualism and the problem of literary style

Abstract

Zjawisko wielojęzyczności w piśmiennictwie artystycznym i sprawa jego należytego usytuowania pod względem teoretycznym i metodologicznym są na razie bardzo mało zbadane. Specyficzne aspekty literackiej wielojęzyczności można sprowadzić do dwóch podstawowych typów. "Typ pierwszy polega na manipulowaniu faktami zawartymi w zjawiskach wielojęzycznej kultury w granicach struktury powieściowej tekstu literackiego, szczególnie w strukturze języka, wypowiedzi postaci literackiej. Charakterystycznym przejawem takiego typu jest, na przykład, funkcjonalne urozmaicanie języka mówiącej postaci, wyróżnianie go w stosunku do języka narratora bądź przez wprowadzanie oddzielnych obcych słów czy też posługiwanie się całymi wyrażeniami obcymi.Należy tu również operowanie całymi dialogami obcojęzycznymi, jako też dobór środków synonimicznych jednego języka charakterystycznych dla normy drugiego. Drugi typ literackiej wielojęzyczności zasadza się na przenikaniu podstawowego języka danego tekstu przez elementy zawarte w kulturze wielojęzycznej — w kulturach reprezentowanych przez owe obce języki. Do tej grupy zaliczyć można również niespójność stylistyczną wprowadzonych języków (przy naturalnej całkowitej ,,gramatyczności” języka pisarza). Można również wziąć pod uwagę powstanie zupełnie nowego, ,,mieszanego” typu języka utworu, przy czym przy pojawieniu się takiego zjawiska w skali grupowej, a nawet masowej — fakt taki nie wyklucza powstania nowego języka literackiego. W obecnej rozprawie autor poddał analizie oba typy wielojęzyczności na materiale prozy czukocko-rosyjskiego pisarza Jurija Rytcheu i pisarza serbołużycko-niemieckiego, Jurija Kocha.