The problem of personal relations in E. M. Forster's novels

Abstract

E. M. Forster wielokrotnie, zarówno w swoich powieściach, jak i pracach krytycznych, występował w obronie tezy uznającej przyjaźń i miłość za najwyższe wartości człowieka. Działalność twórcza Forstera, począwszy od Where Angels Fear to Tread aż po ostatnią jego powieść A Passage to India, to poszukiwanie idealnych relacji międzyludzkich mających stać się kluczem do rozwiązania skomplikowanych zagadnień związanych z całokształtem działalności człowieka. Elementarne pojęcie filozofii Forstera — pojęcie relacji interpersonalnej — przechodziło szereg przeobrażeń. W dojrzałej postaci przez idealną relację między dwiema jednostkami rozumiał Forster każdą spontaniczną i nieformalną więź będącą jednocześnie ciągłą, pełną, emocjonalną i realną. Klasyfikując relacje interpersonalne występujące w powieściach E. M. Forstera, ze względu na stopień adekwatności z Forsterowskim rozumieniem pojęcia relacji wyodrębniono trzy zasadnicze grupy: 1. relacja przyjaźni (comradeship) — najpełniej realizująca postulaty idealnego związku, posiadająca najpełniejszą charakterystykę; 2. relacja braterstwa (brotherhood) — występująca we wczesnych powieściach autora, o wyraźnie symbolicznym znaczeniu, dorównująca relacji przyjaźni; 3. relacja miłości (heterosexual love) — wyraźnie, choć nieświadomie dyskryminowana przez autora, w żadnej z powieści nie osiąga dojrzałej postaci.