Wielokulturowa Łódź jako miejsce pamięci po 1945 roku – zmienność i różnorodność

Abstract

W XIX i XX w. Łódź była miejscem, w którym spotkały się różne kultury, religie, języki i narodowości. Impulsem dla powstania tego wielonarodowego tygla był przemysł tekstylny, który przyciągnął osadników z różnych części Europy. W przeciągu kilku dziesięcioleci z małego miasta Łódź rozwinęła się w wielką metropolię, której wyróżnikiem stała się wielokulturowość, i była miastem wielokulturowym aż do zakończenia II wojny światowej. W wyniku etnicznej segregacji duża część ludności niemieckiej i żydowskiej opuściła miasto. Swoją pamięć o Łodzi pielęgnowała w nowych warunkach społeczno-politycznych, poza Polską, często w rozproszeniu, w niewielkich skupiskach często skoncentrowanych wokół tzw. ziomkostw. Artykuł opisuje, w jaki sposób różne grupy narodowościowe (Polacy, Niemcy, Żydzi) pamiętały o wielokulturowym mieście po 1945 r., opierając się głównie na wspomnieniach i artykułach prasowych. Autorka zwraca również uwagę na fakt, że wszystkie te grupy funkcjonowały w odmiennej rzeczywistości społeczno-politycznej, która determinowała ich pamięć o wielokulturowym mieście.

In the 19th and 20th centuries, Łódź was a place where different cultures, religions, languages and nationalities met. The impetus for this multinational melting pot was the textile industry, which attracted settlers from different parts of Europe. Within a few decades, Łódź developed from a small city into a large metropolis with multiculturalism as its distinguishing feature. Łódź was a multicultural city until the end of the Second World War. As a result of ethnic segregation, a large part of the German and Jewish population left the city. They nurtured their memory of Łódź in the new socio-political conditions, outside Poland, often in dispersion, in small clusters often concentrated around hometown societies. The article describes how various nationality groups (Poles, Germans, Jews) remembered the multicultural city after 1945, based mainly on memories and newspaper articles. The author also draws attention to the fact that they functioned in a range of socio-political realities, which determined their memory of the multicultural city.