W stronę nowej metodologii analizy treści. Podobieństwa i różnice pomiędzy modelowaniem tematycznym i jakościową analizą treści

Abstract

The aim of the paper is to critically reflect on the relationship between qualitative thematic analysis and topic modeling, one of the most popular variants of automatic text mining. Based on the results of a qualitative and quantitative analysis of the documents of the Polish Bishops’ Conference, we show the advantages and disadvantages of topic modeling. We negatively verify the thesis of the substitutability of thematic analysis by topic modeling and point to the necessity of combining qualitative and quantitative approaches within the mixed methods methodology. In the final section, we present possible ways of combining the two methods so that qualitative researchers, based on the mixed methods paradigm, can benefit from the advantages of topic modeling and, with the awareness of its advantages and disadvantages, enrich their workshop, broaden the scope of research, and enhance the process of analysis.

Celem artykułu jest krytyczna refleksja nad relacją pomiędzy jakościową analizą tematyczną i modelowaniem tematycznym (ang. topic modeling), jedną z bardziej popularnych odmian automatycznego przetwarzania tekstu. Na podstawie wyników jakościowej i ilościowej analizy dokumentów Konferencji Episkopatu Polski autorzy pokazują wady i zalety modelowania tematycznego. Negatywnie weryfikują tezę o zastępowalności analizy tematycznej przez modelowanie tematyczne i wskazują na niezbędność połączenia podejścia jakościowego z ilościowym w ramach metodologii metod mieszanych (ang. mixed methods). W ostatniej części opracowania przedstawiają możliwe sposoby łączenia obu metod, za pomocą których badacze jakościowi i badaczki jakościowe na podstawie paradygmatu metod mieszanych mogą skorzystać z modelowania tematycznego i – ze świadomością jego wad i zalet – wzbogacić swój warsztat, rozszerzyć zakres badań oraz usprawnić proces analizy.