КРЕПОСТЬ НИКОЛАЕВ В СИСТЕМЕ ОБОРОНЫ ГАЛИЧИНЫ ВО ВТОРОЙ ПОЛОВИНЕ ХІХ – НАЧАЛЕ ХХ ВЕКA

Abstract

В статье рассматривается подготовка к обороне Галичины во второй половине XIX - начале XX века на примере строительства и использования Николаевской крепости на Днестре. Были представлены планы оборонительных сооружений, а также принципиальные изменения, которые претерпела фортификация в рассматриваемый период. Также было представлено создание новой инфраструктуры вокруг крепости, т.е. строительство железнодорожной ветки и дорог с твердым покрытием. Существенное влияние на ход работ оказали изменения политической обстановки, особенно в австрийско-русских отношениях, деятельность русской разведки и т. д. Особое внимание уделено событиям вокруг крепости во время военных действий в Галичине в 1914 г. и во время польско-украинской войны 1918–1919 гг. Большое внимание уделялось военачальникам, действовавшим на этом направлении, генералам: Францу Конраду фон Гётцендорфу, Эдуарду Бём-Эрмоли, Алексею Брусилову, Антону Деникину и другим. Представлены обстоятельства взятия крепости русской армией и ходе боев в районе Николаева. Эта крепость является одним из наиболее хорошо сохранившихся памятников фортификационных сооружений Первой мировой войны на територии Украины.

W artykule podjęto rozważania na temat przygotowań do obrony Galicji w drugiej połowie XIX – na początku XX w. na przykładzie budowy i użytkowania twierdzy Mikołajów nad Dniestrem. Zaprezentowane zostały plany budowli obronnej, zasadnicze przemiany jakie fortyfikacja ta przeszła w omawianym okresie. Przedstawiono również tworzenie nowej infrastruktury wokół twierdzy, tj. budowa linii kolejowej i utwardzonych dróg. Niemały wpływ na przebieg prac miały zmiany warunków politycznych, zwłaszcza stosunków austriacko-rosyjskich, działania rosyjskiego wywiadu itd. Szczególną uwagę zwrócono na wydarzenia wokół twierdzy podczas działań wojennych na terenie Galicji w 1914 roku i czasie wojny polsko-ukraińskiej w latach 1918–1919. Dużo uwagi poświęcono działającym na tym terenie dowódcom, generałom: Francowi Konradowi von Götcendorf, Edwardowi Böhm-Ermoli, Aleksemu Brusiłowowi, Antonowi Denikinowi i innym. Przedstawiono okoliczności zdobycia twierdzy przez wojska rosyjskie i przebieg walk w rejonie Mikołajowa. Omawiana twierdza jest jedną z najlepiej zachowanych zabytków fortyfikacji I wojny światowej na terytorium Ukrainy.

The article discusses the preparations for the defence of Galicia in the second half of the nineteenth - early twentieth century using the example of the construction and use of the Mykolaiv fortress on the Dniester River. The plans of the defensive structure are presented, as well as its fundamental transformations during the period in question. The article also discusses the creation of new infrastructure around the fortress, i.e. the construction of a railway line and paved roads. The redevelopment works were considerably affected by the changes in political conditions, especially Austro-Russian relations, the activities of Russian intelligence, etc. Particular attention was paid to the events that took place around the fortress during the hostilities in Galicia in 1914 and the Polish-Ukrainian war in 1918-1919 and the commanders that operated in the area, including generals Frantz Konrad von Götcendorf, Edward Böhm-Ermolli, Alexei Brusilov, and Anton Denikin. The paper also presents the circumstances of the capturing of the fortress by the Russian army and the course of the military actions in the Mykolaiv area. The discussed fortress is one of the best-preserved monuments of WWI fortifications on the territory of Ukraine