SLAVERY, NEOLIBERALISM, NECROPOLITICS. THE SOLAR AND NOCTURNAL BODIES OF DEMOCRACY

Abstract

The article explores the contemporary crisis of liberal democracy, framing it within the colonial heritage and ongoing economic dominance of Western countries. It traces the rise of the idea of human rights and free trade, linking it with the practices of slavery and exploitation of conquered territories. The author examines Enlightenment philosophers' views on slavery and colonialism and outlines the economic consequences of these historical phenomena to analyze how they contributed to the democratization and economic development of European countries. The text proceeds to examine current international economic relations to show how the imbalance of power between rich and developing countries leads to exploitation of the latter. The article argues that both colonial roots and contemporary unequal trade relations underpin the current rise of populism and xenophobia in Western countries faced. The main guiding theme of the work is Mbembe's proposed idea of the solar and nocturnal body of democracy: the constant intertwining of internal economic and cultural flourishing with the rise of inequality, populism and undemocratic practices.

Artykuł podejmuje próbę zbadania współczesnego kryzysu demokracji liberalnej, osadzając go w kontekście spuścizny kolonialnej oraz trwającej dominacji ekonomicznej krajów Zachodu. Tekst śledzi powstanie idei praw człowieka i wolnego handlu, łącząc je z praktykami niewolnictwa i wyzysku podbijanych terytoriów. Autor analizuje poglądy oświeceniowych filozofów na temat niewolnictwa i kolonializmu i przedstawia ekonomiczny wpływ tych zjawisk na rozwój krajów europejskich. Tekst przechodzi następnie do analizy obecnych międzynarodowych stosunków gospodarczych, aby pokazać, że brak równowagi sił między krajami bogatymi a rozwijającymi się prowadzi do wyzysku tych drugich. Argumentuje też, że zarówno kolonialne korzenie, jak i współczesne nierówne stosunki handlowe leżą u podstaw obecnego wzrostu populizmu i ksenofobii w krajach liberalno-demokratycznych. Głównym motywem przewodnim pracy jest zaproponowana przez Mbembe koncepcja solarnego i nocnego ciała demokracji: ciągłe przeplatanie się wewnętrznego rozkwitu gospodarczego i kulturowego ze wzrostem nierówności, populizmu i niedemokratycznych praktyk.