Problemy z diagnozą sprawności fonologicznych dzieci z zaburzeniami wymowy

Abstract

The experience of speech-language pathologists and teachers shows that more and more children in preschool and younger school grades need speech therapy due to problems with correct speech sound production. It seems that currently the assessment and treatment of speech sound disorders most often focuses on anatomical-functional causes, especially within the framework of myofunctional therapy. However, perceptual and phonological conditions, which are important not only for speech, but also for literacy, are less often considered. One possible reason for this may be the paucity of tools to reliably assess the level of phonological skills of children with speech sound disorders, which makes it difficult to plan appropriate therapy. The purpose of this article is to provide background on a newly developed tool for assessing short-term and working phonological memory as well as phonological planning as a new dimension of phonological skills.

Z doświadczeń logopedów i nauczycieli wynika, że coraz więcej dzieci w placówkach przedszkolnych i młodszych klasach szkolnych potrzebuje terapii logopedycznej ze względu na problemy w prawidłowej realizacji dźwięków mowy. Wydaje się, że obecnie diagnoza i terapia zaburzeń wymowy najczęściej koncentrują się na przyczynach anatomiczno-funkcjonalnych, szczególnie w ramach terapii miofunkcjonalnej. Rzadziej natomiast uwzględnia się uwarunkowania percepcyjne i fonologiczne, które mają duże znaczenie nie tylko dla mowy, ale także dla nauki czytania i pisania. Jednym z powodów może być niedostatek narzędzi do rzetelnej oceny poziomu sprawności fonologicznych dzieci z zaburzeniami wymowy, co utrudnia zaplanowanie odpowiedniej terapii. Celem artykułu jest przedstawienie tła dla nowego narzędzia do oceny krótkotrwałej i roboczej pamięci fonologicznej, a także planowania fonologicznego jako nowego wymiaru sprawności fonologicznych.