Przedmiot obywatelstwo (Citizenship) jako forma edukacji etycznej w Wielkiej Brytanii

Abstract

In my article, I present the historical origins of the introduction of the subject of Citizenship in 2002 to British schools in the state sector, discuss its assumptions and present a translation of its syllabus. I also want to show that the subject of Citizenship is a form of ethical education. In the liberal English tradition, the state avoided influencing axiological decisions in the area of education, hence showing initiative in the sphere of ethical education is a significant fact. In the first part of the article, referring to the history of state education in Great Britain, I reconstruct the historical context in which I situate the introduction of the subject of Citizenship. In the second part, I point out the immediate circumstances of the introduction of the new subject by the Labour Party. In the third part, I examine the theoretical foundations of the Citizenship curriculum as presented in a document known as the „Crick Report”, published in 1998.

W artykule przedstawiam genezę wprowadzenia w 2002 roku do brytyjskich szkół sektora państwowego przedmiotu obywatelstwo (Citizenship), omawiam jego założenia oraz prezentuję tłumaczenie jego sylabusa. Klasyfikuję przy tym ten przedmiot jako formę edukacji etycznej. W liberalnej tradycji angielskiej państwo unikało wpływania na rozstrzygnięcia aksjologiczne w obszarze wychowania, stąd wykazanie inicjatywy w sferze edukacji etycznej jest faktem znaczącym. W pierwszej części artykułu, odwołując się do historii państwowego szkolnictwa w Wielkiej Brytanii, rekonstruuję kontekst historyczny, w którym sytuuję wprowadzenie przedmiotu obywatelstwo i wskazuję na czynniki, które doprowadziły do przełamania powściągliwości państwa w tej kwestii. W części drugiej wskazuję na bezpośrednie okoliczności wprowadzenia nowego przedmiotu przez brytyjską Partię Pracy. W części trzeciej analizuję teoretyczne podstawy programu przedmiotu obywatelstwo, które zostały przedstawione w dokumencie znanym jako „Raport Cricka”, opublikowanym w 1998 roku. Moim celem jest pokazanie, że edukacja obywatelska jest wartym rozważenia wariantem edukacji etycznej, a casus angielski może stanowić okazję do przyjrzenia się wyzwaniom, ograniczeniom i możliwościom, jakie wiążą się z wdrażaniem tego rodzaju edukacji.