Wartości moralne osób pozbawionych wolności

Abstract

W socjologicznych badaniach przeobrażeń moralnych społeczeństwa polskiego pomija się grupę osób pozbawionych wolności. Powodem tego jest być może przypuszczenie, że są to ludzie zdemoralizowani, a więc odrzucający wszystkie lub większość wartości moralnych społeczeństwa. Efektem tego jest sytuacja niezdiagnozowania współczesnych wartości moralnych osób odbywających karę pozbawienia wolności. Dlatego celem artykułu było zbadanie wartości moralnych tej grupy ludzi. Za ramy teoretyczne rozważań przyjęto koncepcję ładu moralnego przybierającego postać prospołeczności. Składają się na nią trzy wymiary: moralność indywidualna (normy osobiste), moralność interpersonalna (motywy postępowania moralnego) i moralność obywatelska. Badanie zrealizowano w grupie 100 mężczyzn odbywających karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w Płocku, w sierpniu 2013 r. Analiza wyników badań ukazuje zróżnicowanie wartości moralnych w grupie osób pozbawionych wolności. Potwierdziły się częściowo przypuszczenia wyrażone w hipotezach badawczych, że na poziom werbalizowanych (realizowanych) wartości moralnych więźniów ma wpływ wcześniejsza karalność oraz stosunek do zasad subkultury przestępczej. W świetle przeprowadzonych badań przypuszczenie, że więźniowie są to ludzie zdemoralizowani, a więc odrzucający wszystkie lub większość wartości i norm moralnych społeczeństwa jest nieuzasadnione