Studia wyższe - bez szans na sukces?!
Abstract
Rozważania zawarte w artykule dotyczą, z jednej strony, sytuacji na rynku pracy
osób z wyższym wykształceniem (ze szczególnym uwzględnieniem problemów z zatrudnianiem
absolwentów szkół wyższych), z drugiej zaś – sposobu realizacji przez polskie szkoły wyższe jednej
z ich społecznych funkcji edukacyjnych, a mianowicie kształcenia na potrzeby rynku pracy.
W artykule postawione są i udokumentowane dwie tezy. Pierwsza z nich zwraca uwagę na to,
że w dyskursie publicznym w Polsce dominuje uproszczona wizja wzajemnych relacji między
systemem edukacji (w szczególności szkolnictwem wyższym) a gospodarką (rynkiem pracy).
Druga teza mówi o braku uzasadnienia dla rozpowszechnionego przekonania, że to po stronie
polskich szkół wyższych leży „wina” za niewłaściwe zaspokajanie popytu generowanego przez
rynek pracy. We współczesnym społeczeństwie relacje między systemem edukacji a jego otoczeniem
kształtowane są intencjonalnie przez przyjmowanie – w makroskali – określonej strategii rozwoju
społeczno-ekonomicznego oraz realizowanie wynikającej z takich strategicznych założeń
polityki edukacyjnej państwa. Ponieważ jednak system edukacji na poziomie wyższym realizuje
różne społeczne funkcje, nie tylko funkcję przygotowywania do życia zawodowego, popyt na
studia wyższe kreowany jest nie tylko przez rynek pracy, ale również przez system uznawanych
społecznie wartości kształtowany przez dominującą w danym okresie upolitycznioną ideologię
edukacyjną.
Zawarta w artykule analiza danych statystycznych dotyczących szkolnictwa wyższego
w kontekście zapotrzebowań rynku pracy prowadzi do wniosku, że w sytuacji kiedy ukończenie
studiów w coraz mniejszym stopniu sprzyja pożądanemu przez absolwentów usytuowaniu na runku
pracy, uczelnie należy uwolnić od przytłaczającego stereotypu „kształcenia na potrzeby rynku pracy”
i stymulować je raczej do stosowania bardziej uniwersalnych kryteriów jakości kształcenia,
niezależnych od technologicznej dynamiki sfery gospodarczej.
Collections