| dc.contributor.author | Zawadzka-Pawlewska, Urszula | |
| dc.date.accessioned | 2015-07-08T09:26:15Z | |
| dc.date.available | 2015-07-08T09:26:15Z | |
| dc.date.issued | 2014 | |
| dc.identifier.citation | Zawadzka-Pawlewska U., 2014, Analiza rozmieszczenia osadnictwa średniowiecznego względem cieków z wykorzystaniem darmowego oprogramowania GIS na przykładzie północnego Mazowsza, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Socio-Oeconomica 16, s. 239-253 | pl_PL |
| dc.identifier.issn | 1508-1117 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/10669 | |
| dc.description.abstract | Artykuł poświęcony jest analizie odległości stanowisk archeologicznych od cieków.
Obszarem badań jest zlewnia rzeki Węgierki na północnym Mazowszu. Do badań wykorzystano
dane z Archeologicznego Zdjęcia Polski. Analizy wykonano z użyciem darmowego
oprogramowania GIS – Quantum GIS 1.7.3 oraz ILWIS 3.7. Dzięki badaniom
udało się stwierdzić istnienie różnic w wyborze miejsc dogodnych do osadnictwa
w przeszłości. | pl_PL |
| dc.description.abstract | Regional patterns of settlement are one of the most important subjects in
archaeology. Analysis of such patterns were well spread in the research community
before the GIS revolution. However, according to the usage of GIS tool in last two
decades regional settlement analysis became more simple and less time-consuming. In
following paper author presented one of such tools, which can be applied to the
archaeological data.
For the analysis, data from Polish National Record of Archaeological Sites (PNRAS)
were used. The region was set on natural boundaries of river Węgierka catchment in
Northern Mazovia region. Choice of the region was conditioned by relatively low human
impact on riverbed. Data from PNRAS were digitized in QuantumGIS. Later sites were
counted in equidistant zones from rivers in ILWIS 3.7. The result, after division by area
of equidistant zone, were density maps of the region for three period: Early Medieval,
Late Medieval and Post-medieval.
Results shown changes in settlement pattern in three following periods of time. In
direction from Early medieval to Post Medieval period the attractiveness of far-from-rivers regions grow. On the opposite the attractiveness of close-to-rivers part of studied
area decreased in time. Probable causes of this changes were: technological development
and changes in hydrology of these region. | pl_PL |
| dc.language.iso | pl | pl_PL |
| dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
| dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Socio-Oeconomica;16 | |
| dc.subject | osadnictwo | pl_PL |
| dc.subject | analizy osadnictwa | pl_PL |
| dc.subject | Archeologiczne Zdjęcie Polski | pl_PL |
| dc.subject | Węgierka | pl_PL |
| dc.subject | Mazowsze | pl_PL |
| dc.subject | Średniowiecze | pl_PL |
| dc.subject | Nowożytność | pl_PL |
| dc.subject | badania powierzchniowe | pl_PL |
| dc.subject | GIS | pl_PL |
| dc.subject | HGIS | pl_PL |
| dc.subject | settlement | pl_PL |
| dc.subject | settlement analysis | pl_PL |
| dc.subject | Polish Archaeological Land Cover Węgierka | pl_PL |
| dc.subject | Mazovia | pl_PL |
| dc.subject | Middle Ages | pl_PL |
| dc.subject | surface analysies | pl_PL |
| dc.title | Analiza rozmieszczenia osadnictwa średniowiecznego względem cieków z wykorzystaniem darmowego oprogramowania GIS na przykładzie północnego Mazowsza | pl_PL |
| dc.title.alternative | Analysis of distribution of mediewal settlement with respekt tp watercourses with usage of open source GIS tools on example of Northern Mazovia | pl_PL |
| dc.type | Article | pl_PL |
| dc.page.number | 239-253 | pl_PL |
| dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Warszawski | pl_PL |
| dc.identifier.eissn | 2353-4826 | |
| dc.references | Atlas historyczny Polski, 1973, Atlas historyczny Polski. Mazowsze w drugiej połowie XVI w., cz. 1. Mapa, Polska Akademia Nauk, Instytut Historii, Warszawa. | pl_PL |
| dc.references | Bałuk A., 1977, Mapa Geologiczna Polski, A – Mapa Utworów Powierzchniowych, skala 1:200 000, Arkusz: Ostrołęka, Wydawnictwa Geologiczne. | pl_PL |
| dc.references | Bałuk A., 1978, Mapa Geologiczna Polski, A – Mapa Utworów Powierzchniowych, skala 1:200 000, Arkusz: Mława, Wydawnictwa Geologiczne. | pl_PL |
| dc.references | Baranowski B., 1978, Zdobywanie surowców organicznych, [w:] Keckowa A., Molenda D. (red.), Historia Kultury Materialnej Polski, Tom III, Od połowy XVI do połowy XVII wieku, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław‒Warszawa‒Kraków‒Gdańsk, s. 76‒109. | pl_PL |
| dc.references | Borkiewicz-Celińska A., 1970, Osadnictwo Ziemi Ciechanowskiej w XV wieku (1370‒ 1526), Instytut Historii Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków. | pl_PL |
| dc.references | Brown A.G., 1997, Alluvial Geoarchaeology. Floodplain archaeology and environment al change, Cambridge University Press, Cambridge. | pl_PL |
| dc.references | Czerniak L., 1996, Archeologiczne Zdjęcie Polski – co dalej?, [w:] Jaskanis D. (red.), Archeologiczne Zdjęcie Polski – Metoda i doświadczenia. Próba oceny, Ministerstwo Kultury i Sztuki. Generalny Konserwator Zabytków, Warszawa, s. 39‒46. | pl_PL |
| dc.references | Dembińska M., 1978, Wychów zwierząt domowych, [w:] Dembińska M, Podwińska Z. (red.), Historia Kultury Materialnej Polski, Tom I, od VII do XII w., Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław‒Warszawa‒ Kraków‒Gdańsk, s. 90‒96. | pl_PL |
| dc.references | Janiszewski M., 1991, Geograficzne warunki powstawania miast polskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin. | pl_PL |
| dc.references | Jasiewicz J., Hildebrandt-Radke I., 2009, Using multivariate statistics and fuzzy logic system to analyse settlement preferences in lowland areas of the temperate zone: an example from the Polish Lowlands, „Journal of Archaeological Science”, 36, s. 2096 ‒2107. | pl_PL |
| dc.references | Jażdżewka I., 2013, The historical diversity of Poland’s urban network: cluster analysis versus historical regions, „Geographia Polonica”, 86(3), s. 219‒236. | pl_PL |
| dc.references | Knox J.C., 2006, Floodplain sedimentation in the Upper Mississippi Valley: Natural versus human accelerated, „Geomorphology”, 79, s. 286‒310. | pl_PL |
| dc.references | Kondracki J., 2009, Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa. | pl_PL |
| dc.references | Kurnatowski S., 1995, Interdyscyplinarność w badaniach przestrzeni dorzecza, [w:] Kołtuniak J. (red.), Rzeki. Kultura. Cywilizacja. Historia, t. 4, s. 33‒54. | pl_PL |
| dc.references | Kvamme K.L., 2006, There and Back Again: Revisiting Archaeological Locational Modeling, [w:] Mehrer M.W., Wescott K.L. (red.), GIS and Archaeological Site Location Modeling, Taylor & Francis Group, Boca Raton, London‒New York | pl_PL |
| dc.references | Liszewski S., 1995, Geografia miast nadrzecznych, [w:] Kołtuniak J. (red.), Rzeki. Kultura. Cywilizacja. Historia, t. 4, s. 127‒151. | pl_PL |
| dc.references | NID 2012, Archeologiczne Zdjęcie Polski, Instrukcja opracowywania Karty Ewidencji Zabytku Archeologicznego, Narodowy Instytut Dziedzictwa, http://www.nid.pl/pl/ Dla_specjalistow/Badania_i_dokumentacja/priorytet_ochrona_zabytkow_archeologicznych/ edycja%202014/Instrukcja%20opracowania%20KEZA.pdf (dostęp: 07.08. 2014). | pl_PL |
| dc.references | Podwińska Z., 1978a, Środowisko geograficzne, [w:] Dembińska M, Podwińska Z. (red.), Historia Kultury Materialnej Polski, Tom I, od VII do XII w., Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław ‒Warszawa‒Kraków‒Gdańsk, s. 17‒23. | pl_PL |
| dc.references | Podwińska Z., 1978b, Ludność i osadnictwo, [w:] Dembińska M, Podwińska Z. (red.), Historia Kultury Materialnej Polski, Tom I, od VII do XII w., Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław‒Warszawa‒ Kraków‒Gdańsk, s. 24‒57. | pl_PL |
| dc.references | Podwińska Z., 1978c, Stosunki społeczne i polityczne, [w:] Dembińska M, Podwińska Z. (red.), Historia Kultury Materialnej Polski, Tom I, od VII do XII w., Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław‒Warszawa‒ Kraków‒Gdańsk, s. 58‒68. | pl_PL |
| dc.references | Podwińska Z., 1978d, Produkcja rolna, [w:] Dembińska M, Podwińska Z. (red.), Historia Kultury Materialnej Polski, Tom I, od VII do XII w., Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław‒Warszawa‒Kraków ‒Gdańsk, s. 72‒89. | pl_PL |
| dc.references | Podział hydrograficzny Polski, 1983, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa. | pl_PL |
| dc.references | Podział Hydrograficzny Polski, 2013, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, http://www. kzgw.gov.pl (dostęp: 12.03.2013). | pl_PL |
| dc.references | Price D.G., 1993, The Pattern of Prehistoric Settlement Sites, „The Geographical Journal”, 159(3), s. 261‒280. | pl_PL |
| dc.references | Rutkowska-Płachcińska A., 1978a, Osadnictwo, zaludnienie, [w:] Rutkowska-Płachcińska A. (red.), Historia Kultury Materialnej Polski, Tom II, od XIII do XV w., Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław‒ Warszawa‒Kraków‒Gdańsk, s. 11‒38. | pl_PL |
| dc.references | Rutkowska-Płachcińska A., 1978b, Gospodarka rolno-hodowlana, [w:] Rutkowska-Płachcińska A. (red.), Historia Kultury Materialnej Polski, Tom II, od XIII do XV w., Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław‒Warszawa‒Kraków‒Gdańsk, s. 39‒57. | pl_PL |
| dc.references | Starkel L., 1991, The Vistula River Valley: A Case Study for Central Europe, [w:] Starkel L., Gregory K.J., Thornes J.B. (red.), Temprate Palaeohydrology. Fluvial Processes in the Temprate Zone during the last 15 000 years, John Wiley & Sons, Chichester‒New York‒Brisbane‒Toronto‒Singapore, s. 171‒186. | pl_PL |
| dc.references | Starkel L., 2001, Historia Doliny Wisły od ostatniego zlodowacenia do dziś, Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Warszawa. | pl_PL |
| dc.references | Starkel L., Goslar T., Ralska-Jasiewiczowa M., Demske D., Różański K., Łącka B., Pelisiak A., Szeroczyńska K., Wicik B., Więckowski K., 1998, Discussion of the Holocene events recorded in the Lake Gościąż sediments, [w:] Ralska-Jasiewiczowa M., Goslar T., Madeyska T., Starkel L., Szafer W. (red.), Lake Gościąż, Central Poland. A monographic Study. Part 1, Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków. | pl_PL |
| dc.references | Tyszkiewicz J., 1994, Mazowsze we wcześniejszym średniowieczu (połowa VI – połowa X w.), [w:] Gieysztor A., Samsonowicz H. (red.), Dzieje Mazowsza do 1526 roku, PWN, Warszawa, s. 69‒84. | pl_PL |
| dc.references | Waugh D., 1995, Geography. An Integrated Approach, Thomas Nelson & Sons Ltd., Walton-on-Thames. | pl_PL |
| dc.references | Woyda S., 1981, Archeologiczne zdjęcie terenu – ogólne założenia metody w oparciu o doświadczenia mazowieckie, Zdjęcie Archeologiczne Polski, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, Warszawa, s. 11‒21. | pl_PL |
| dc.references | Wrzosek A., 1976, Rozważania nad położeniem i rozwojem przestrzennym miast nadrzecznych, „Przegląd Geograficzny”, 48(4), s. 649‒655. | pl_PL |
| dc.references | Wyrozumski J., 2003, Dzieje Polski Piastowskiej, [w:] Grodziski S., Wyrozumski J., Zgórniak M. (red.), Wielka Historia Polski, tom I, Fogra Oficyna Wydawnicza, Kraków, s. 377‒753. | pl_PL |
