Związek zmienności genów naprawy DNA przez wycinanie zasad z występowaniem stożka rogówki i dystrofii śródbłonka rogówki Fuchsa

Abstract

Stożek rogówki (KC, ang. keratoconus) i dystrofia śródbłonka rogówki Fuchsa (FECD, ang. Fuchs endothelial corneal dystrophy) są chorobami, które cechują zmiany w strukturze rogówki prowadzące do znacznego upośledzenia jakości widzenia. KC i FECD należą do schorzeń o złożonej etiologii. Szereg badań sugeruje, że stres oksydacyjny jest istotnym elementem patogenezy obydwu chorób. Stres oksydacyjny i związane z nim uszkodzenia DNA mogą wynikać z różnorodności wariantów genów naprawy DNA. W naprawie uszkodzeń DNA wywołanych stresem oksydacyjnym ważną role odgrywa system naprawy DNA przez wycinanie zasad azotowych (BER, base excision repair). Naprawa uszkodzeń DNA przez BER jest prowadzona i koordynowana przez wiele białek, w tym przez glikozylazę DNA NEIL1, endonukleazę AP 1 (APEX1), endonukleazę Flap 1 (FEN1), polimerazę poli(ADP-rybozy)-1 (PARP1), polimerazę gamma (Polγ) oraz XRCC1, których geny były badane w niniejszej pracy. Celem pracy było określenie roli zmienności genów naprawy DNA przez wycinanie zasad azotowych w patogenezie stożka rogówki i dystrofii śródbłonka rogówki Fuchsa. Cel ten zrealizowano poprzez określenie związku genotypów i alleli polimorfizmów genów: FEN1 (c.–441G>A, g.61564299G>T), APEX1 (c.444T>G, c.–468T>G), NEIL1 (g.46438521G>C) PARP-1 (c.2285T>C), POLG (c.–1370T>A), XRCC1 (c.580C>T, c.1196A>G), ich kombinacji i haplotypów z występowaniem KC/FECD z uwzględnieniem czynników ryzyka. Rezultaty otrzymane w toku badań wskazują, że polimorfizm g.61564299G>T genu FEN1 może być związany ze zwiększoną częstością występowania KC. Wykazano także, że polimorfizmy c.–468T>G genu APEX1, c.–1370T>A genu POLG, c.1196A>G i c.580C>T genu XRCC1 mogą zwiększać lub zmniejszać częstość występowania KC w zależności od genotypu. Polimorfizm g.61564299G>T i haplotypy genu FEN1 mogą wpływać na częstość występowania FECD. Uzyskane rezultaty wskazują także że płeć, wiek, współwystępowanie zaburzeń widzenia oraz obciążenie FECD lub KC w rodzinie mogą być czynnikami ryzyka tych chorób.