Średniowieczny kościół parafialny w Szadku i jego renesansowa kaplica

Abstract

Średniowieczny kościół parafialny w Szadku, pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jakuba Apostoła, jest najstarszym zabytkiem miasta i zarazem najcenniejszą pamiątką jego dawnej świetności. Od kilku lat trwają prace renowacyjne przy elewacjach świątyni. Dotąd odnowiono mury prezbiterium i północną elewację korpusu kościoła wraz z aneksami, czyli zakrystią, skarbcem i kaplicą pw. Matki Bożej Różańcowej. Podjęcie prac konserwatorskich i badawczych zaowocowało przywróceniem świątyni jej zapomnianego blasku oraz ważnymi odkryciami. W pierwszej połowie XIV w. wzniesiono dwuprzęsłowe i trójbocznie zamknięte prezbiterium. W tym samym czasie zbudowano zakrystię i być może obok usytuowane pomieszczenie przeznaczone na skarbiec. W następnym etapie prac budowlanych powstał trójnawowy, pseudobazylikowy korpus kościoła. Po upływie prawie stulecia zdecydowano o zmianie przestrzeni korpusu kościoła, któremu nadano formę halową. Przebudowa ta polegała w zasadzie na podniesieniu murów obwodowych istniejącej budowli i wzniesieniu nowych filarów. Ściany wzdłużne nadbudowano aż o 5 m, zamykając je pasem szerokiego fryzu i gzymsem. Najbardziej spektakularnym odkryciem było ustalenie pierwotnej formy renesansowej kaplicy północnej z połowy XVI w., poświęconej Matce Bożej Różańcowej. Jej bryłę zamykał dach pogrążony, a ściany wieńczyła wysoka attyka w kształcie zbliżonym do krenelaża. Kaplica była skomunikowana z korpusem nawowym, ale posiadała także dwa niezależne wejścia zewnętrzne.

The medieval parish church in Szadek, dedicated to the Holy Virgin Mary and St James the Apostle, is the town’s oldest historical monument and its most valuable relic of the past splendour. Restoration of its elevations has been in progress for several years. Renovation work has been completed on the walls of the presbytery and the northern elevation of the church with its annexes, i.e. sacristy, treasury and chapel under the invocation of Our Lady of the Rosary. The conservation and research work resulted in restoring the long-forgotten splendour of the church and in a number of important discoveries. It was found that in the first half of the 14th century a two-bay presbytery was built as well as a sacristy and an adjoining room intended for a treasury. In the next stage of construction work a threeaisle pseudo-basilica church was built, to be given a new form a hundred years later. The most spectacular discovery was identification of the original architectural design of the Renaissance chapel from the mid-16th century, dedicated to Our Lady of the Rosary.