The Idea of the Eternal Return in Hardy’s Novels

Abstract

Przedmiotem artykułu jest prześledzenie implikacji przyjęcia przez Hardy’ego i Schopenhauera idei wiecznego powrotu. Oryginalnie optymistyczny sens tej idei, której pierwotnym celem było unieruchomienie czasu i unicestwienie historii w celu eliminacji katastrof i asymilacji przypadku, ulega zasadniczej zmianie w filozofii indyjskiej, na której Schopenhauer oparł swoje poglądy. Kiedy cykliczny czas nie pozwala na reaktualizację praczasu, w którym dopełniły się dzieła boże, powtarzanie odarte ze swojego znaczenia religijnego inspiruje jedynie strach, czas staje się kołem wiecznie obracającym się i wiecznie odtwarzającym porządek: tworzenie-niszczenie- tworzenie. Konsekwencją przyjęcia idei wiecznego powrotu jest antyewolucyjna koncepcja historii. Chociaż Hardy uważa się za twórcę „ewolucyjnego melioryzmu” , idea la (argument w polemice z Schopenhauerem) nie znajduje egzemplifikacji w jego powieściach tragicznych. Na planie alegorycznym powieści motyw powtarzalności znajduje swój wyraz w scenach „doświadczenia zbiorowego” , które identyfikują indywidualne losy jednostki z doświadczeniem ludzkości, i w metaforyce teatru, która pozbawia los jednostkowy jego wyjątkowości, utożsamiając go z losem „tysięcy” , z kondycją ludzką. Motywy tematyczne powtarzające się we wszystkich powieściach tragicznych: człowiek jako pielgrzym, ludzki los jako wędrówka, życie jako droga, rozstaje dróg jako pozorny wybór, kamień milowy - pozorny ruch naprzód i koło jako powrót do tego samego miejsca, są ilustracją różnych aspektów idei wiecznego powrotu. Analiza uwzględnia cztery powieści tragiczne Hardy’ego (Tess o f the d'Urbervilles, The Mayor o f Casterbridge, The Return o f the Native i Jude the Obscure), w których jego światopogląd filozoficzny znajduje swój najpełniejszy wyraz.