Words and Images: Tom Stoppard’s After Magritte

Abstract

Nie jest sprawą przypadkową, iż Tom Stoppard zainteresował się malarstwem René Magritte’a i że nadał jednemu ze swoich dramatów tytuł After Magritte. Belgijski artysta zajmował się zagadnieniami dotyczącymi możliwości artystycznego przedstawienia konkretnej rzeczywistości przy pomocy słów i obrazów. Problemy te są również jednym z przewodnich motywów twórczości Stopparda. After Magritte rozpoczyna się z pozoru surrealistycznym obrazem scenicznym, który ewokuje skojarzenia z obrazem Magritte’a L'assassin menacé, jak również z początkiem Tanga Sławomira Mrożka, sztuki, którą Stoppard tłumaczył na język angielski. W miarę rozwoju akcji i informacji płynących z dialogu postaci scenicznych początkowy surrealistyczny obraz przekształca się w zrozumiałą scenkę z życia rodziny Harrisów. Sytuacja sceniczna zamykająca dramat osobie niewtajemniczonej mogłaby się wydawać rówme nierealna. Tym razem jednak widzowie byli naocznymi świadkami jej tworzenia i dokładnie znają przyczyny powstania niecodziennego, surrealistycznego obrazu. Sztuka zajmuje się również innym obrazem, który ukazał się oczom kilku świadków wcześniej, tego samego dnia. W tym przypadku ważny jest nie tylko sam obraz (surrealistyczny jak towarzysząca mu sytuacja), ale również jego przekształcenie poprzez interpretacje indywidualnych odbiorców i użycie języka jako niedoskonałego, jak się okazuje, narzędzia służącego opisowi postrzeganej rzeczywistości.