Ku demokracji? Muzułmańska koncepcja ichtilafu a zachodni pluralizm poglądów

Abstract

Przedmiotem analizy jest w niniejszym tekście koncepcja różnicy zdań, znana w klasycznym prawie islamu jako ichtilaf. Stanowi ona jedną z osi rozważań z zakresu filozofii polityki i prawa m.in. wybitnego współczesnego „liberalnego” myśliciela marokańskiego Alego Umlila oraz pochodzącego z Iraku, ale działającego poza jego granicami (m.in. w USA i Egipcie) teologa Tahy Dżabira al- Alwaniego. Ich monografie na temat ichtilafu, pisane z rozmaitych punktów widzenia, są przedmiotem dociekań mających na celu zbadanie, w jakim stopniu ichtilaf w ujęciu współczesnych arabskich teoretyków polityki i prawa może być interpretowany jako zachodni pluralizm i stać się czynnikiem o charakterze demokratyzacyjnym.

The main scope of this text is the analysis of the concept of difference, known in classical Islamic law as ikhtilaf. It is a one of important problems of the philosophy of politics and law, undertaken, among others, by outstanding contemporary “liberal” Moroccan thinker Ali Oumlil and originating in Iraq, but working abroad (e.g. in the USA and Egypt) theologian Taha Jabir al-Alwani. Their monographs on ikhtilaf, written from various points of view, are the the subject investigations aimed at examining to what extent ikhtilaf in terms of contemporary Arab political theory and law can be interpreted as western pluralism and can become a factor of the democratization process.