Śladami bursztynowego górnictwa w województwie pomorskim

Abstract

W artykule przedstawiono na podstawie analizy archiwalnych materiałów kartograficznych oraz literatury polsko- i niemieckojęzycznej z okresu XVI–XXI wieku rozmieszczenie dawnych kopalni bursztynu w województwie pomorskim. Rejestr dawnych wyrobisk opracowano w oparciu o technologię GIS. W efekcie wyznaczono 32 nieznane do tej pory historyczne miejsca wydobywania bursztynu. Na podstawie badania źródeł kartograficznych: XIX i XX-wiecznych pruskich map topograficznych w skali 1:25 000 (Urmesstischblätter, Messtischblätter) i arkuszy mapy geologicznej Prowincji Prusy w skali 1:100 000 (Geologische Karte der Provinz Preußen) uszczegółowiono lokalizację 11 historycznych stanowisk górniczych. W wielu przypadkach z jednym miejscem skojarzonych było więcej kopalni bursztynu. W rezultacie badanie archiwalnych pruskich map topograficznych umożliwiło dokładną lokalizację 35 dawnych kopalni bursztynu. Dodatkowo XIX-wieczne pruskie mapy geologiczne w skali 1:100 000 wizualizują lokalizację 9 kopalni. Analiza materiałów historycznych i przeprowadzone w terenie rozpoznanie wskazuje na relikty dawnego górnictwa bursztynowego szczególnie cenne z punktu widzenia dziedzictwa kulturowego, mało znane, a przy tym dobrze zachowane w terenie. Kompleksy te po zagospodarowaniu mogą stanowić wybitnie cenne zasoby geoturystyczne województwa pomorskiego.

Article is based on analysis of archival cartographic materials and Polish–German literature from the period between the 16th and 21th centuries. It presents the sites of old amber mines in the Pomerania Province. In total 32 new and unknown amber mines were found and the study of historical topographic maps made it possible to establish the very exact location of places mentioned in previous works. The analysis of historical materials conducted by the author points to locations of unknown, well-preserved, old extraction sites, which are valuable due to their cultural heritage. After some investment in the local infrastructure, the sites can make attractive spots in the region. The geosite of Bursztynowe Kule’ in Tricity Landscape Park is one of such places were well-preserved old amber mines are to be found. The final result of library research is the GIS ‘Digital map of former amber mines in the Pomerania Province’.