| dc.contributor.author | Małka, Anna | |
| dc.date.accessioned | 2016-05-31T13:39:27Z | |
| dc.date.available | 2016-05-31T13:39:27Z | |
| dc.date.issued | 2015 | |
| dc.identifier.issn | 1508-1117 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/18223 | |
| dc.description.abstract | W artykule przedstawiono na podstawie analizy archiwalnych materiałów kartograficznych oraz literatury polsko- i niemieckojęzycznej z okresu XVI–XXI wieku rozmieszczenie dawnych kopalni bursztynu w województwie pomorskim. Rejestr dawnych wyrobisk opracowano w oparciu o technologię GIS. W efekcie wyznaczono 32 nieznane do tej pory historyczne miejsca wydobywania bursztynu. Na podstawie badania źródeł kartograficznych: XIX i XX-wiecznych pruskich map topograficznych w skali 1:25 000 (Urmesstischblätter, Messtischblätter) i arkuszy mapy geologicznej Prowincji Prusy w skali 1:100 000 (Geologische Karte der Provinz Preußen) uszczegółowiono lokalizację 11 historycznych stanowisk górniczych. W wielu przypadkach z jednym miejscem skojarzonych było więcej kopalni bursztynu. W rezultacie badanie archiwalnych pruskich map topograficznych umożliwiło dokładną lokalizację 35 dawnych kopalni bursztynu. Dodatkowo XIX-wieczne pruskie mapy geologiczne w skali 1:100 000 wizualizują lokalizację 9 kopalni. Analiza materiałów historycznych i przeprowadzone w terenie rozpoznanie wskazuje na relikty dawnego górnictwa bursztynowego szczególnie cenne z punktu widzenia dziedzictwa kulturowego, mało znane, a przy tym dobrze zachowane w terenie. Kompleksy te po zagospodarowaniu mogą stanowić wybitnie cenne zasoby geoturystyczne województwa pomorskiego. | pl_PL |
| dc.description.abstract | Article is based on analysis of archival cartographic materials and Polish–German literature from the period between the 16th and 21th centuries. It presents the sites of old amber mines in the Pomerania Province. In total 32 new and unknown amber mines were found and the study of historical topographic maps made it possible to establish the very exact location of places mentioned in previous works. The analysis of historical materials conducted by the author points to locations of unknown, well-preserved, old extraction sites, which are valuable due to their cultural heritage. After some investment in the local infrastructure, the sites can make attractive spots in the region. The geosite of Bursztynowe Kule’ in Tricity Landscape Park is one of such places were well-preserved old amber mines are to be found. The final result of library research is the GIS ‘Digital map of former amber mines in the Pomerania Province’. | pl_PL |
| dc.language.iso | pl | pl_PL |
| dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
| dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica;22 | |
| dc.subject | dawna kopalnia bursztynu | pl_PL |
| dc.subject | geostanowisko | pl_PL |
| dc.subject | województwo pomorskie | pl_PL |
| dc.subject | former amber mine | pl_PL |
| dc.subject | geosite | pl_PL |
| dc.subject | Pomerania Province | pl_PL |
| dc.title | Śladami bursztynowego górnictwa w województwie pomorskim | pl_PL |
| dc.title.alternative | In the footsteps of amber mining in the Pomeranian province | pl_PL |
| dc.type | Article | pl_PL |
| dc.rights.holder | © Copyright by Anna Małka, Łódź 2015; Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2015 | pl_PL |
| dc.page.number | [65]-86 | pl_PL |
| dc.contributor.authorAffiliation | Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Geologii Morza, Gdańsk. | pl_PL |
| dc.identifier.eissn | 2353-4826 | |
| dc.references | Aurifaber A., 1551, Succini historia, Königsberg. | pl_PL |
| dc.references | Aycke J.C, 1835, Fragmente zur Naturgeschichte des Bernsteins, Danzig. | pl_PL |
| dc.references | Berendt G., 1866, Die Bernstein- Ablagerungen und ihre Gewinnung, „Schriften der Königlichen Physikalisch-Ökonomischen Gesellschaft”, 7, Königsberg, s. 107–130. | pl_PL |
| dc.references | Berendt G.C., 1845, Das Bernsteinland, [w:] Die im Bernstein befindlichen organischen Reste der Vorwelt, Berlin, s. 1–26. | pl_PL |
| dc.references | Błaszak M., 1987, Bursztyn w osadach trzeciorzędowych w okolicy Możdżanowa koło Słupska, „Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego”, 356, Warszawa, s. 103–119. | pl_PL |
| dc.references | Bock F.S., 1767, Versuch einer kurzen des Preußischen Bernsteins und einer neuen wahrscheinlichen Erklärung seines Ursprunges, Zeise und Hartung, Königsberg. | pl_PL |
| dc.references | Braun J.G. (red.), 1802, Über die Bernstein Gräbereien in Hinter-Pommern, Berlin. | pl_PL |
| dc.references | Chętnik A., 1952, Przemysł i sztuka bursztyniarska nad Narwią, [w:] Lud, 39, Kraków–Poznań, s. 355–415. | pl_PL |
| dc.references | Deecke W., 1907, Geologie von Pommern, Borntraeger, Berlin. | pl_PL |
| dc.references | Döpping O., 1844, Naturgeschichte und geschichtliche Mittheilungen über den Bernstein, Archiv der Pharmacie, eine Zeitschrift des Apotheker – Vereins in Deutschland, Zweite Reihe, 37(1), Hahn’sche Hofbuchhandlung, Hannover, s. 28–70. | pl_PL |
| dc.references | Falckenstein, 1837, Topographische Karte, Maßstab 1:25 000, Blatt Oliva. | pl_PL |
| dc.references | Glisczinski, 1836, Topographische Karte, Maßstab 1:25 000, Blatt Peest. | pl_PL |
| dc.references | Hass U., 1930, Bernsteingräberei in Hinterpommern, Heimatkalender für Ostpommern auf das Jahr 1930, Stolp. | pl_PL |
| dc.references | Jakubowski K., 1971, Bursztynowa Góra, [w:] Skalne zabytki, Warszawa, s. 28–29. | pl_PL |
| dc.references | Jankowska M., 1993, Okoliczności powstania i sposób opracowania pruskiej mapy topograficznej z I połowy XIX wieku w skali 1:25 000, „Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu”, 240, s. 37–45. | pl_PL |
| dc.references | Konias A., 2010, Kartografia topograficzna państwa i zaboru pruskiego od II połowy XVIII wieku do połowy XX wieku, Słupsk. | pl_PL |
| dc.references | Kosmowska-Ceranowicz B. (red.), 2002, Znaleziska i dawne kopalnie bursztynu w Polsce, Biblioteka Kurpiowska im. Stacha Konwy, 158, Łomża. | pl_PL |
| dc.references | Kosmowska-Ceranowicz B., 2012, Bursztyn w Polsce i na świecie, Wydawnictwo WUW, Warszawa. | pl_PL |
| dc.references | Kosmowska-Ceranowicz B., Pietrzak T., 1985, Z dziejów rozwoju wiedzy o znaleziskach bursztynu i ich prezentacji na mapach dawnych i współczesnych, „Prace Muzeum Ziemi”, 37, Warszawa, s. 27–60. | pl_PL |
| dc.references | Kramarska R., Małka A., 2010, Bursztyn bałtycki, historia naturalna, złoża i wydobycie, PIG-PIB, Gdańsk. | pl_PL |
| dc.references | Malinowski T., 1988, Problem pozyskiwania bursztynu w pradziejach i we wczesnym średniowieczu na ziemiach polskich, Prace Komisji Archeologicznej, Elbląg. | pl_PL |
| dc.references | Małka A., 2010, Dawne kopalnie i metody eksploatacji złóż bursztynu bałtyckiego, „Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego”, 439, Warszawa, s. 491–506. | pl_PL |
| dc.references | Małka A., 2012a, Eksploatacja surowca bursztynowego z nagromadzeń czwartorzędowych w okolicach Gdańska w XIX i na początku XX wieku, „Prace Muzeum Ziemi”, 50, Warszawa, s. 46–55. | pl_PL |
| dc.references | Małka A., 2012b, Bursztyn w osadach późnoplejstoceńskich w rejonie Bursztynowej Góry, „Bursztynisko”, 34, Gdańsk, s. 11–14. | pl_PL |
| dc.references | Małka A., 2014, Najstarszy opis metody wydobycia sukcynitu na lądzie – relacja Andreasa Aurifabera (1514–1559), „Bursztynisko”, 36, Gdańsk, s. 11–13. | pl_PL |
| dc.references | Małka A. 2015, Geostanowisko powydobywcze „Bursztynowe Kule”, „Bursztynisko”, 37, Gdańsk. | pl_PL |
| dc.references | Mazurowski R.F., 1999, Eksploatacja i obróbka bursztynu w okresie późnego neolitu na Żuławach, [w:] Kosmowska-Ceranowicz B. (red), Inwestigations into amber, Urbs Gyddanyzc – 1997 Gdańsk, 2–6 September 1997, Gdańsk. | pl_PL |
| dc.references | Mazurowski R.F., 2003, Rola Żuław Wiślanych w rozwoju prehistorycznego bursztyniarstwa i kontaktów wymiennych z interiorem, [w:] Kosmowska-Ceranowicz B., Gierłowski W. (red.), Bursztyn, poglądy, opinie. Materiały z seminariów Amberif 1994–2004, Gdańsk. | pl_PL |
| dc.references | Menge A., 1850, Geognostische Bemerkungen über die Danziger Umgegend, [w:] Neueste Schriften der Naturforschenden Gesellschaft in Danzig, Danzig, s. 1–38. | pl_PL |
| dc.references | Muhl J., 1928, Die Geschichte von Stutthof, [w:] Quellen und Darstellungen zur Geschichte Westpreussens, Danzig. | pl_PL |
| dc.references | Popiołek J., 2006, Bursztyn w dawnej Polsce. Antologia 1534–1900, 223, Marpress, Gdańsk. | pl_PL |
| dc.references | Posadzki G., 1972, Grodzisko nad jeziorem Otomińskim, „Jantarowe Szlaki”, Biuletyn Turystyczno-Krajoznawczy Pomorza, 5(107), Gdańsk, s. 25–28. | pl_PL |
| dc.references | Runge W., 1868, Der Bernstein in Ostpreussen, 70, Charisius, Berlin. | pl_PL |
| dc.references | Samp J., 2009, Gdańskie dwory i pałace, Marpress, Gdańsk. | pl_PL |
| dc.references | Słomka T., Kicińska-Świderska A., Doktor M., Joniec A., 2006, Katalog obiektów geoturystycznych w Polsce, 170–171, Kraków. | pl_PL |
| dc.references | Uniejewska M., Nosek M., 1985, Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000 ark. Ustka (9), Wydawnictwa Geologiczne. | pl_PL |
| dc.references | Zaddach E.G., 1869, Beobachtungen über das Vorkommendes Bernsteins und die Ausdehnung des Tertiärsgebirge in Westpreussen und Pommern, „Schriften der Königlichen Physikalisch-Ökonomischen Gesellschaft”, 10, Königsberg, s. 1–82. | pl_PL |
| dc.references | Zeise O., Wolff W., 1916, Erläuterungen zur Geologischen Karte von Preußen und benachbarten Bundesstaaten. Blatt Danzig, Berlin. | pl_PL |
| dc.identifier.doi | 10.18778/1508-1117.22.04 | |
