Manifestowanie orientacji ideologicznej w dyskursie politycznym

Abstract

Celem dysertacji jest zweryfikowanie prawdziwości tezy o istnieniu dyferencjacji ideologicznej w polskim dyskursie parlamentarnym poprzez analizę mechanizmów manifestowania orientacji ideologicznej w tym typie dyskursu. Materiał badawczy stanowią debaty parlamentarne z okresu tzw. IV Rzeczpospolitej (lata 2005-2007). Rozprawa sytuuje się w nurcie badań poświęconych analizie dyskursu, przyjmuje się w niej założenie, że orientacja ideologiczna mówcy ujawnia się w kreowanej przez niego wypowiedzi. Pierwsza część pracy ma charakter teoretyczny, omówiono tu istotę dyskursu, a także sposób jego klasyfikowania w odniesieniu do sfery polityki. Przedstawiono sposób rozumienia pojęcia ideologii i możliwość jego zastosowania w badaniach lingwistycznych. W dalszej części dysertacji zdefiniowano pojęcie znacznika ideologicznego i opracowano znaczniki ideologiczne dla trzech ideologii: konserwatyzmu, liberalizmu i socjalizmu. W oparciu o metodologię, powstałą na gruncie gramatyki komunikacyjnej, z materiału badawczego wyizolowano obiekty ideologiczne. Ich odniesienie do wyodrębnionych znaczników pozwoliło skonstruować profile ideologiczne badanych ugrupowań politycznych. Ostatecznie dowiedziono istnienia pluralizmu politycznego w polskim parlamencie w badanym okresie.