Znaczenie zimnych okresów późnego vistulianu w rozwoju rzeźby regionu łódzkiego

Abstract

The aim of the article is to show the significance of the morphogenetic processes which took place during the reactivation of cold stages during the Late Vistulian in the Łódź Region, in the light of the latest stratigraphical and paleaoenvironmental approach. The processes were activated in slope, fluvial and aeolian environments and operated under conditions of climatic unstability. The transitional nature of this period caused that processes characteristic of the periglacial environment, with the permafrost presence, overlapped with the moderate conditions. The cold periods were potentially favorable for morphogenetic activity, although their records are in the Łódź Region not as common as the effects of the processes that took place during earlier periods of the Vistulian.

Celem artykułu jest wykazanie znaczenia rzeźbotwórczej roli okresów cyklicznych powrotów zimna w późnym vistulianie w ewolucji regionu łódzkiego w świetle najnowszych interpretacji stratygraficznych i środowiskowych. Procesy rzeźbotwórcze późnego vistulianu były uruchamiane w środowiskach: stokowym, rzecznym i eolicznym działały w specyficznych warunkach niestabilności klimatycznej. Przejściowość tego okresu powodowała, że zazębiały się procesy charakterystyczne dla środowiska peryglacjalnego, przy udziale zmarzliny oraz dla środowiska umiarkowanego. Zimne fazy potencjalnie sprzyjały aktywności morfogenetycznej, chociaż ich świadectwa nie są w regionie łódzkim tak powszechne jak efekty procesów, które miały miejsce podczas wcześniejszych okresów vistuliańskich.