| dc.contributor.author | Figlus, Tomasz | |
| dc.date.accessioned | 2017-04-19T12:31:16Z | |
| dc.date.available | 2017-04-19T12:31:16Z | |
| dc.date.issued | 2016 | |
| dc.identifier.issn | 2300-0562 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/21287 | |
| dc.description.abstract | The article presents the results of research on selected aspects of the development of Vlach settlement confronted with the effects of the previous geographic and historical studies on this topic. The study addresses the origin and direction of migration of Vlach people in Southern, and Central and Eastern Europe, especially in Poland. This serves as a backdrop for a discussion of results of the author's comparative studies based on the collected source material. Also discussed are the issues of the distinguishing factors of Vlach law, as well as the methodological problems in identifying villages founded according to this law in Sanok region in Medieval and modern times. The paper also analyses the spatial distribution and chronological sequence of the formation of Vlach villages in the context of ownership relations and the physiographic diversity of the area of research. | en_GB |
| dc.description.abstract | W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących wybranych aspektów rozwoju osadnictwa wołoskiego w konfrontacji z efektami dotychczasowych studiów geograficzno-historycznych na ten temat. W pracy podjęto kwestię pochodzenia i kierunków migracji ludności wołoskiej w Europie Południowej i Środkowo-Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem ziem polskich. Na tym tle omówiono wyniki studiów porównawczych autora oparte na zebranym materiale źródłowym. Zaprezentowano zagadnienie specyfiki prawa wołoskiego i problemy metodyczne w zakresie identyfikacji wsi lokowanych na tym prawie na ziemi sanockiej w późnym średniowieczu i epoce nowożytnej. Dokonano również analizy rozkładu przestrzennego i sekwencji chronologicznej powstawania wsi wołoskich w kontekście stosunków własnościowych oraz zróżnicowania fizjograficznego terenu badań. | pl_PL |
| dc.description.sponsorship | Czasopismo współfinansowane ze środków Wydziału Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
| dc.language.iso | pl | pl_PL |
| dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
| dc.relation.ispartofseries | Studia z Geografii Politycznej i Historycznej;5 | |
| dc.subject | settlement | en_GB |
| dc.subject | village | en_GB |
| dc.subject | Vlachs | en_GB |
| dc.subject | Poland | en_GB |
| dc.subject | Sanok region | en_GB |
| dc.subject | osadnictwo | pl_PL |
| dc.subject | wieś | pl_PL |
| dc.subject | Wołosi | pl_PL |
| dc.subject | Polska | pl_PL |
| dc.subject | ziemia sanocka | pl_PL |
| dc.title | Villae iuris valachici. Z problematyki rozwoju osadnictwa wołoskiego w Polsce na przykładzie ziemi sanockiej | pl_PL |
| dc.title.alternative | Villae iuris valachici. The problems of the development of Vlach settlement in Poland in the case of Sanok region | en_GB |
| dc.type | Article | pl_PL |
| dc.rights.holder | © Copyright by Authors, Łódź 2016; © Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2016 | pl_PL |
| dc.page.number | [11]-37 | |
| dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Katedra Geografii Politycznej, Historycznej i Studiów Regionalnych, 90-142 Łódź, ul. Kopcińskiego 31 | |
| dc.identifier.eissn | 2450-0127 | |
| dc.references | Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Skarbu Koronnego, dział I, ks. 20, 21, 34, 43. | pl_PL |
| dc.references | Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Metryka Koronna, ks. 30, 43, 35, 75, 77. | pl_PL |
| dc.references | Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie…, t. VII, XI, XVI, Lwów 1869–1935. | pl_PL |
| dc.references | Dyplomy i dokumenta, wyd. F.K. Wolański, „Dodatek Tygodniowy przy Gazecie Lwowskiej”, t. 4, Lwów 1854. | pl_PL |
| dc.references | Kodeks dyplomatyczny Małopolski, t. III, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1887. | pl_PL |
| dc.references | Materiały archiwalne wyjęte głównie z Metryki Litewskiej od 1348 do 1607 roku, wyd. A. Prochaska, Lwów 1890. | pl_PL |
| dc.references | Materiały do istorij suspilno-politycznych i ekonomicznych widnosyn Zachidnoj Ukrainy, wyd. M. Hruszewskij, Lwów 1906. | pl_PL |
| dc.references | Matricularum Regni Poloniae summaria, wyd. T. Wierzbowski, cz. IV/2, IV/1, Warszawa 1912–1919. | pl_PL |
| dc.references | Zbiór dokumentów małopolskich, wyd. S. Kuraś i I. Sułkowska-Kuraś, cz. IV, VII, VIII, Wrocław 1969–1975. | pl_PL |
| dc.references | Chaloupecký V., 1947, Valaši na Slovensku, Praha. | pl_PL |
| dc.references | Czajkowski J., 1992, Dzieje osadnictwa historycznego na Podkarpaciu i jego odzwierciedlenie w grupach etnicznych, [w:] Czajkowski J. (red.), Łemkowie w historii i kulturze Karpat, cz. 1, Rzeszów, s. 27–166. | pl_PL |
| dc.references | Czajkowski J., 1999, Studia nad Łemkowszczyzną, Sanok. | pl_PL |
| dc.references | Czajkowski J., 2008, Czy Wołosi to Włosi?, [w:] Cząstka-Kłapyta J. (red.), Huculi, Bojkowie, Łemkowie – tradycja i współczesność, Kraków, s. 13–28. | pl_PL |
| dc.references | Czarnecki W., 1997, Sieć osadnicza ziemi chełmskiej od połowy XIV do połowy XV wieku, „Rocznik Chełmski”, 3, s. 9–63. | pl_PL |
| dc.references | Czarnecki W., 1999, Rozwój sieci osadniczej ziemi chełmskiej w latach 1451–1510, „Rocznik Chełmski", 5, s. 9–59. | pl_PL |
| dc.references | Dąbkowski P., 1938, Wołosi i wołoskie prawo w dawnej Polsce, [w:] Studia historyczne ku czci S. Kutrzeby, t. 1, Kraków, s. 105–118. | pl_PL |
| dc.references | Demel J., 1970, Historia Rumunii, Wrocław–Warszawa–Kraków | pl_PL |
| dc.references | Dobrowolski K., 1930, Migracje wołoskie na ziemiach polskich. Pamiętnik V Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Warszawie, Lwów, s. 135–152. | pl_PL |
| dc.references | Dobrowolski K., 1951, Studia nad pochodzeniem ludności pasterskiej w Karpatach Zachodnich, „Sprawozdania z Czynności Posiedzeń PAU”, 6, s. 478–486. | pl_PL |
| dc.references | Dobrowolski K., 1960, Studia nad kultura pasterską w Karpatach Północnych. Typologia wędrówek pasterskich od XIV—XX w., „Wierchy”, 29, s. 7–51. | pl_PL |
| dc.references | Dobrowolski K., 1962, Migracje wołoskie na ziemiach dawnego państwa polskiego, [w:] Antoniewicz W. (red.), Pasterstwo Tatr Polskich i Podhala, t. 4, Wrocław, s. 89–121. | pl_PL |
| dc.references | Fastnacht A., 1962, Osadnictwo ziemi sanockiej w latach 1340–1650, Sanok. | pl_PL |
| dc.references | Fastnacht A., 1991, Słownik historyczno-geograficzny ziemi sanockiej w średniowieczu, cz. 1, A. Fastnacht-Stupnicka, A. Gąsiorowski (red.), Brzozów. | pl_PL |
| dc.references | Fastnacht A., 2002, Słownik historyczno-geograficzny ziemi sanockiej w średniowieczu, cz. 3, A. Fastnacht-Stupnicka, A. Gąsiorowski (red.), Kraków. | pl_PL |
| dc.references | Fiedler U., 1997–1998, Pochodzenie ludności romańskiej (Wołochów i Rumunów) na Półwyspie Bałkańskim. Głos w dyskusji, „Acta Archaeologica Carpathica”, 34, s. 119–134. | pl_PL |
| dc.references | Haussig H.W., 1969, Historia kultury bizantyńskiej, Warszawa. | pl_PL |
| dc.references | Janeczek A., 1991, Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego. Województwo bełskie od schyłku XIV do początku XVII w., Wrocław. | pl_PL |
| dc.references | Jawor G., 1997, Strungi i zbory. Instytucje organizacji społecznej wsi na prawie wołoskim w średniowiecznej Polsce, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 45 (2), s. 179–186. | pl_PL |
| dc.references | Jawor G., 2004, Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu, Lublin. | pl_PL |
| dc.references | Jawor G., 2014, Le pastoralisme valaque dans les Carpates Polonaises au XVème et XVIème siècle (l'exemple de Bieszczady), „Banatica”, 24, s. 151–166. | pl_PL |
| dc.references | Jawor G., 2015, Ethnic aspects of settlement in Ius Valachicum in medieval Poland (from the 14th to the beginning of the 16th century, „Balcanica Posnaniensia”, 22 (1), s. 47–55. | pl_PL |
| dc.references | Kadlec K., 1916, Valaši a valašské právo v zemích slovanských a uherských: s úvodem podávajícím přehled theorií o vzniku rumunského národa, Praha. | pl_PL |
| dc.references | Kłapyta P., 2013, Wołosi – Nomadzi Bałkanów, [w:] Kiereś M., Rosiek B. i in. (red.), Pasterstwo w Karpatach. Tradycja a współczesność. Szkice, Kraków, s. 29–37. | pl_PL |
| dc.references | Kłapyta P., 2014, Wołoskie osadnictwo w Karpatach w aspekcie historyczno-geograficznym, [w:] Janicka-Krzywda U. (red.), Kultura pasterska łuku Karpat i jej oddziaływanie na kulturę Babiogórców, Zawoja, s. 9–26. | pl_PL |
| dc.references | Kondracki J., 1994, Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Warszawa. | pl_PL |
| dc.references | Kopczyńska-Jaworska B., 1950/1951, Gospodarka pasterska w Beskidzie Śląskim, „Prace i Materiały Etnograficzne”, 8–9, s. 155–322. | pl_PL |
| dc.references | Krandžalov D., 1963, Valaši na Moravě: Materiály, problémy, metody, Praha. | pl_PL |
| dc.references | Kurnatowska Z., 1977, Słowiańszczyzna południowa, Wrocław. | pl_PL |
| dc.references | Lubomirski J.T., 1855, Północno-wschodnie wołoskie osady, „Biblioteka Warszawska”, 4, s. 1–56. | pl_PL |
| dc.references | Macůrek J., 1959, Valaši v západních Karpatech v 15.–18. století, Ostrava. | pl_PL |
| dc.references | Modelski T., 1924, Kolonizacja wołosko-ruska na polskim Pogórzu i Podhalu, „Sprawozdania Towarzystwa Naukowego we Lwowie”, 1, s. 24–26. | pl_PL |
| dc.references | Olszański T., 2000, Wołosi – zapomniany lud Bałkanów, „Płaj”, 21, s. 73–90. | pl_PL |
| dc.references | Parczewski M., 1993, Początki napływu ludności ruskiej na teren Karpat Zachodnich w świetle archeologii, „Archeologia Historia”, 18, s. 93–97. | pl_PL |
| dc.references | Popiołek F., 1939, Historia osadnictwa w Beskidzie Śląskim, Katowice. | pl_PL |
| dc.references | Prochaska A., 1889, Jaśliska, miasteczko i klucz biskupów przemyskich. Przewodnik Naukowy i Literacki, t. 17, Lwów. | pl_PL |
| dc.references | Ratkoš P., 1980, Problematika kolonizácie na valašskom prave na územi Slovenska, „Historické štúdié”, 24, s. 181–224. | pl_PL |
| dc.references | Reinfuss R., 1992, Związki kulturowe po obu stronach Karpat w rejonie Łemkowszczyzny, [w:] Czajkowski J. (red.), Łemkowie w historii i kulturze Karpat, cz. 1, Rzeszów, s. 167–182. | pl_PL |
| dc.references | Reychman J., 1949, Najnowsze badania nad osadnictwem wołoskim w Karpatach, „Wierchy”, 19, s. 281–283. | pl_PL |
| dc.references | Reychman J., 1964, Z badań nad nazwami pochodzenia wołoskiego na terenie Karpat, „Wierchy”, 33, s. 204–205. | pl_PL |
| dc.references | Romaniak A., 2006, Historia ziemi sanockiej, [w:] Kasprzak E., Banach W. (red.), Gdzie wspólne źródła i korzenie. Dzieje współistnienia kultur polskiej i ukraińskiej na ziemi sanockiej od średniowiecza do współczesności, Sanok, s. 31–50. | pl_PL |
| dc.references | Schramm W., 1961, Formy osadnictwa wiejskiego w środkowych Karpatach na tle rozwoju historycznego i warunków fizjograficzno-gospodarczych, Roczniki Nauk Rolniczych, seria D – Monografie, 94, Warszawa. | pl_PL |
| dc.references | Stadnicki A., 1848, O wsiach tak zwanych wołoskich na północnym stoku Karpat, Lwów. | pl_PL |
| dc.references | Štika J., 2007, Valaši a Valašsko. O původu Valachů, valašské kolonizaci, vzniku a historii moravského Valašska a také o karpatských salaších, Rožnov. | pl_PL |
| dc.references | Szczotka S., 1949, Studia z dziejów prawa wołoskiego w Polsce, „Czasopismo Prawno-Historyczne”, 2, s. 356–418. | pl_PL |
| dc.references | Szulc H., 1995, Morfogeneza osiedli wiejskich w Polsce, Prace Geograficzne, 163, Wrocław. | pl_PL |
| dc.references | Trajdos T.M., 1992, Początki osadnictwa Wołochów na Rusi Czerwonej, [w:] Czajkowski J. (red.), Łemkowie w historii i kulturze Karpat, cz. 1, Rzeszów, s. 199–210. | pl_PL |
| dc.references | Wace A., Thomson M., 1914, The Nomads of the Balkans: an account of life and customs among the Vlachs of Northern Pindus, London. | pl_PL |
| dc.references | Weigand G., 1895, Die Aromunen. Ethnographisch-philologisch-historische Untersuchungen über das Volk der sogenannten Makedo-Romanen oder Zinzare, Band 1: Land und Leute, bericht des Verfassers über seine Reisen in der in der südwestlichen Balkanhalbinsel, Leipzig. | pl_PL |
| dc.references | Winnifrith T.J., 1995, The Vlachs. The history of a Balkan people, London. | pl_PL |
| dc.references | Wolski K., 1958, Stan polskich badań nad osadnictwem wołoskim na północ od Karpat, „Rocznik Przemyski”, 9 (1), s. 211–225. | pl_PL |
| dc.contributor.authorEmail | tomasz.figlus@gmail.com | |
| dc.identifier.doi | 10.18778/2300-0562.05.02 | |
