Narracja a biograficzna perspektywa badawcza

Abstract

Biography researchers notice an increase in the number of works referring to biographical research and a simultaneous decrease in their cognitive value. One of the reasons for this state of affairs is the misjudged conviction about their simplicity emerging from transferring obviousness of natural attitudes into the ground of scientific research. The author of this paper seeks for sources of inspiration for more careful reflection on pedagogical biographical research in concepts of narration and in works of literary critics. The author presents two various ways of understanding narration. The first one acknowledges the assumptions of structuralism (narration as feature codes of prose statements). The second one – being a consequence of the theoretical expansion of the concept on the whole area of human sciences and a part of social sciences – perceives narration as a human ability to organize events and actions into comprehensive structures that evolve in time. This understanding of narration is linked to life course and its reporting and thus to biographical research.

Badacze biografii zauważają wzrost liczby prac odwołujących się do badań biograficznych, przy jednoczesnym spadku ich wartości poznawczej. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy jest nietrafne przekonanie o ich łatwości, wynikające z przenoszenia na grunt badań naukowych oczywistości naturalnego nastawienia. Źródeł inspiracji do staranniejszego namysłu nad pedagogicznymi badaniami biograficznymi autorka artykułu poszukuje w koncepcjach narracji, w pracach literaturoznawców. Autorka przedstawia dwa odmienne sposoby rozumienia narracji. Pierwsze – przyjmujące założenia strukturalizmu (narracje jako kody fabularne wypowiedzi prozatorskich). Drugie – będące konsekwencją teoretycznej ekspansji pojęcia na całą dziedzinę nauk humanistycznych i część nauk społecznych – ujmujące narrację jako ludzką zdolność organizowania zdarzeń i działań w całościowe, rozwijające się w czasie struktury. Takie rozumienie narracji wiąże się z przebiegiem życia i jego relacjonowaniem, a tym samym z badaniami biograficznymi.