| dc.description.abstract | Rozprawa Michał Synoradzki (1860 – 1922) – epigon, kustosz, neosarmata… aspiruje do miana zarysu monograficznego nie tylko twórcy minorum gentium, lecz także określonego typu pisarstwa historycznego, które właśnie na przykładzie dokonań prezentowanego autora warto bliżej scharakteryzować, opisać i przeanalizować. Zastosowana przez doktorantkę strategia kojarzy w jedną całość warsztat historyka literatury z różnorakimi inspiracjami, od teorii literatury i historii politycznej, historii idei, przez historię kultury, socjologię, psychologię społeczną po prasoznawstwo, dziedziny te traktując jako zaplecze i narzędzie ustaleń, a nie jako ich podmiot i przedmiot. Materiał merytoryczny prezentuje Synoradzkiego jako literata zapoznanego (Minorum gentium?), skazanego na epigoński znak powtórzenia (Epigon?), popularyzatora historii i archiwaliów (Kustosz?), wreszcie pisarza, który z lubością sięga do tradycji sarmackiej (Neosarmata?). Autorka, odwołując się do reprezentatywnych powieści, krótkich form prozatorskich, wyjątków z publicystyki oraz przejawów działalności społecznej pisarza, przedstawia stosowną egzemplifikację zasygnalizowanych kręgów tematycznych. Nie zamierza jednak zabierać rozstrzygającego głosu w dyskusji nad definicją epigonizmu, neosarmatyzmu czy posthumanistycznych teorii narracji historycznej, ograniczając się jedynie do podsunięcia casusu Synoradzkiego jako intrygującego przypadku badawczego w tych właśnie obszarach.
W kontekście wykazanych w rozprawie metodologicznych umocowań eksplikacja literacka tekstów „nie-arcydzielnych” Kustosza skupia się na wykazywaniu różnorakich kontekstów utworu (ich krzyżowania, synkretycznych uwarunkowań, walorów historycznokulturowych), rekonstrukcji historycznego doświadczenia ludzi z epok minionych, traktowaniu literatury jako odmiany słowa publicznego. W mniejszym stopniu łączy się z próbą oceny realnych walorów dzieła, stanowiąc przyczynek do odpowiedzi na pytanie, dlaczego utwory Synoradzkiego nie doczekały się współcześnie wydawniczej nobilitacji. Wybrana metoda badawcza usprawiedliwia biografizm, obecność obszernych cytatów z literatury podmiotu, powoływanie się na memuary i materiały prywatne | pl_PL |
