Wpływ wód opadowych na trofię i skuteczność rekultywacji Stawów Jana w Łodzi

Abstract

Obszary rekreacyjne będące częścią błękitów-zielonej infrastruktury miasta, są niezwykle istotne z punktu widzenia korzyści dla mieszkańców miasta, a także odporności całego ekosystemu i możliwości adaptacji miast do zmian klimatu. Rekultywacja, w rozumieniu przywracania dobrej jakości środowiska, musi zatem opierać się na rozwiązaniach systemowych, tak aby spełniać potrzeby zarówno ekologiczne jak i społeczno-ekonomiczne. Rekultywacja antropogenicznego zbiornika przepływowego Stawy Jana, wykonana przez zarządcę terenu (Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, MOSiR) była próbą przywrócenia dobrej jakości wód tego ekosystemu. Rekultywacja oparta była o kilkuletni monitoring obszaru, który pozwolił na identyfikację zagrożeń, wśród których należy wymienić: dopływ zanieczyszczeń z wodami rzeki zasilającej i wodami pochodzącymi ze spływu powierzchniowego, a także punktowe źródła zanieczyszczeń zlokalizowane w czaszy zbiornika. Przed przystąpieniem do zadania sporządzono koncepcję rekultywacji i dokumentację techniczną ekologicznej bariery gabionowo-roślinnej. Do zabiegów przystąpiono dwuetapowo. W roku 2014 odmulono dno zbiornika, zaś w roku 2015 przebudowano górną część czaszy zbiornika w celu utworzenia spowalniającej przepływ strefy sedymentacyjnej i dwóch stref biofiltracyjnych podczyszczających wody z substancji biogenicznych. Wykonanie bariery odbiegało od założeń koncepcyjnych. Celem pracy była ocena efektywności zastosowanych rozwiązań rekultywacyjnych i wpływu wód opadowych na jakość wód w zbiorniku. Wykazano krótkotrwałą skuteczność zabiegu bagrowania w redukcji stężenia jonów pierwiastków biogenicznych, a także udokumentowano dalszy negatywny wpływ wód opadowych na jakość wód w Stawach Jana, świadczący o wadach wykonawczych przyczyniających się do obniżenia potencjalnej efektywności zabiegów rekultywacyjnych. Zarządca terenu rekreacyjnego zobowiązał się do wykonania prac naprawczych w kolejnych latach.