dc.contributor.author | Magiera, Paweł | |
dc.contributor.editor | Budzyński, Piotr | |
dc.contributor.editor | Dawczyk, Maciej | |
dc.contributor.editor | Gryglewski, Krzysztof | |
dc.contributor.editor | Owczarek, Michał | |
dc.contributor.editor | Ziółkowski, Michał | |
dc.date.accessioned | 2019-12-13T09:32:36Z | |
dc.date.available | 2019-12-13T09:32:36Z | |
dc.date.issued | 2019 | |
dc.identifier.citation | Magiera P., „Duchowni powinni pracować w Domach Bożych, a nie w parlamentach” – z dziejów poprawki poselskiej Józefa Putka z 1920 roku w sprawie pozbawienia księży prawa wybieralności do sejmu, [w:] Studia z historii gospodarczej, kulturowej i społecznej, P. Budzyński, M. Dawczyk, K. Gryglewski, M. Owczarek, M. Ziółkowski (red.), „Vade Nobiscum” 2019, t. XXI. | pl_PL |
dc.identifier.isbn | 978-83-8142-719-7 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/31083 | |
dc.description.abstract | Artykuł przedstawia dzieje poprawki, zgłoszonej w 1920 r. do sejmowego projektu konstytucji przez posła PSL–Lewicy, Józefa Putka, przewidującej odebranie duchownym wszystkich wyznań biernego prawa wyborczego do sejmu. Autor tej propozycji był czołowym antyklerykałem Sejmu Ustawodawczego, a jego pomysł wpisywał się w antyreligijną retorykę ówczesnej lewicy, dążącej do usunięcia ludzi Kościoła z życia publicznego. Jego radykalna koncepcja nie znalazła się ostatecznie w tekście konstytucji, nie wywołała również szerszej debaty parlamentarnej, była jednak interesującym, a jednocześnie dość mało znanym przykładem poglądów lewicy ludowej na rolę i znaczenie Kościoła katolickiego w społeczeństwie u zarania II Rzeczypospolitej. Poruszany temat nie został dotąd kompleksowo opracowany, a doczekał się jedynie lakonicznych wzmianek w literaturze przedmiotu. Dlatego w artykule przedstawiono całościowo losy wspomnianej poprawki oraz sejmową debatę nad nią, opierając się na materiałach źródłowych w postaci stenogramów i druków Sejmu Ustawodawczego (1919–1922). Artykuł składa się z wprowadzenia, podzielonej na dwa punkty części zasadniczej (życiorys Józefa Putka, szczegółowy opis tytułowej poprawki) oraz podsumowania. | pl_PL |
dc.description.abstract | The article presents history of the amendment which was proposed in 1920 as a part of parliamentary project of constitution by deputy Józef Putek, a member of Polish Peasant Party – Left. Through this amendment he wanted to deprive the clergy of all confessions of their passive suffrage to the parliament. The author of this proposition was one of the leading anticlerical deputies in the Legislative Sejm. His idea was a part of the wider discourse of then left-wing parties which sought to eliminate clergy from the public life. This radical concept was not implemented in the constitution and did not lead to the wider discussion in parliament. However, this amendment was an interesting but simultaneously little-known example of the opinions of peasant’s left on the role and relevance of the Catholic Church in the polish society in the beginning of the Second Polish Republic. This topic was not presented so far in a complex way. There were only some short references in a previous literature. Therefore, the article shows comprehensively a history of the Józef Putek’s amendment and the debate about it which took place in the parliament. The article based on historical sources which are stenographic records and documents of the Legislative Sejm (1919–1922). It contains an introduction, main part which is divided into two sections (biography of Józef Putek and then the description of his amendment) and a summary. | pl_PL |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
dc.relation.ispartof | Studia z historii gospodarczej, kulturowej i społecznej; | |
dc.relation.ispartofseries | Vade Nobiscum; | |
dc.relation.ispartofseries | Vade Nobiscum;21 | |
dc.rights | Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe | * |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ | * |
dc.subject | Józef Putek | pl_PL |
dc.subject | prawo wybieralności | pl_PL |
dc.subject | Sejm Ustawodawczy | pl_PL |
dc.subject | poprawka poselska | pl_PL |
dc.subject | II Rzeczpospolita | pl_PL |
dc.subject | antyklerykalizm | pl_PL |
dc.title | „Duchowni powinni pracować w Domach Bożych, a nie w parlamentach” – z dziejów poprawki poselskiej Józefa Putka z 1920 roku w sprawie pozbawienia księży prawa wybieralności do sejmu | pl_PL |
dc.type | Book chapter | pl_PL |
dc.page.number | 91-104 | pl_PL |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie | pl_PL |
dc.identifier.eisbn | 978-83-8142-720-3 | |
dc.references | Druki Sejmu Ustawodawczego RP (1919–1921). | pl_PL |
dc.references | Dziennik Ustaw RP 1921. | pl_PL |
dc.references | Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”. Program, Warszawa 1921. | pl_PL |
dc.references | Programy stronnictw ludowych. Zbiór dokumentów, oprac. S. Lato, W. Stankiewicz, Warszawa 1969. | pl_PL |
dc.references | Singer B., Od Witosa do Sławka, Warszawa 1990. | pl_PL |
dc.references | Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu Ustawodawczego RP (1919–1921). | pl_PL |
dc.references | Ajnenkiel A., Historia sejmu polskiego, t. 2, cz. 2: II Rzeczpospolita, Warszawa 1989. | pl_PL |
dc.references | Bibrzycki K., Putek Józef Aleksy, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 29, Wrocław–Warszawa– Kraków–Gdańsk–Łódź 1986. | pl_PL |
dc.references | Chylak K., Układy o ziemskich marnościach. Kościół katolicki wobec problemów odzyskania i redystrybucji dóbr duchownych w Polsce w latach 1918–1925, Łódź 2009. | pl_PL |
dc.references | Jachymek J., Myśl polityczna PSL Wyzwolenie 1918–1931, Lublin 1983. | pl_PL |
dc.references | Jachymek J., Polskie Stronnictwo Ludowe Lewica 1913–1924, Lublin 1991. | pl_PL |
dc.references | Kołodziejczyk A., Kościół katolicki w myśli politycznej ruchu ludowego w latach 1918–1931 (do powstania Stronnictwa Ludowego), [w:] Chłopi – Naród – Kultura, t. 1: Myśl polityczna ruchu ludowego, red. J. Jachymek, K.Z. Sowa, M. Śliwa, Rzeszów 1996. | pl_PL |
dc.references | Kołodziejczyk A., Ruch ludowy a Kościół rzymskokatolicki w latach II Rzeczypospolitej, Warszawa 2002. | pl_PL |
dc.references | Krukowski S., Geneza konstytucji z 17 marca 1921 r., Warszawa 1977. | pl_PL |
dc.references | Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, red. J.M. Majchrowski, Warszawa 1994. | pl_PL |
dc.references | Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. 4: M–P, oprac. P. Majewski, red. nauk. G. Mazur, Warszawa 2009. | pl_PL |
dc.references | Rek T., «O cześć wam panowie prałaci…», „Prawo i Życie”, 16.11.1958, R. 3, nr 23 (67). | pl_PL |
dc.references | Solarczyk M., Duchowni katoliccy w parlamencie II Rzeczpospolitej, Warszawa 2002. | pl_PL |
dc.references | Synowiec A., Rzeczywistość polityczna II Rzeczypospolitej w twórczości Józefa Putka, „Studia Historyczne” 2011, R. 54, z. 1 (213). | pl_PL |
dc.references | Synowiec A., W kręgu publicystyki Józefa Putka – spór z Kościołem katolickim, „Studia Historyczne” 2014, R. LVII, z. 2 (226). | pl_PL |
dc.references | Wisłocki J., Uposażenie Kościoła i duchowieństwa katolickiego w Polsce 1918–1939, Poznań 1981. | pl_PL |
dc.references | Witkowski M., Trybun ludowy. Rzecz o Józefie Putku, „Wadoviana. Przegląd Historyczno-Kulturalny” 2012, nr 15. | pl_PL |
dc.references | Witkowski M., Wójta Józefa Putka droga do interdyktu. Konflikt między władzami gminnymi a proboszczem w Choczni w świetle dokumentów kościelnych, „Folia Historica Cracoviensia” 2013, t. 19. | pl_PL |
dc.references | Żmuda R., Stosunek polskich stronnictw ludowych do Kościoła w latach 1918–1926, „Chrześcijanin w Świecie” 1983, nr 3 (114). | pl_PL |
dc.identifier.doi | 10.18778/8142-719-7.07 | |