Wybrane problemy etyczne w naukowych badaniach na zlecenie. Refleksje etnografki

Abstract

W artykule omawiam problemy etyczne, które dotyczą uczciwości, wykorzystywania badanych oraz ochrony poufności, prywatności i anonimowości w kontekście naukowych badań na zlecenie. Ich analiza wydaje mi się istotna zarówno ze względu na rosnące znaczenie badań kontraktowych, jak i niewielkie zainteresowanie tym zagadnieniem w literaturze przedmiotu z nauk społecznych i humanistycznych. Odwołuję się do własnych doświadczeń prowadzenia badań jakościowych na zlecenie (głównie wywiadów częściowo ustrukturyzowanych i obserwacji) w pięciu naukowych projektach badawczych zrealizowanych w latach 2012–2015. Ze względu na charakter wymienionych badań oraz zastosowane w nich metody badawcze w analizie problemów etycznych sięgam do wybranych kodeksów etyki socjologa oraz antropologa.

In this article I discuss ethical issues related to the integrity, exploitation of informants, the protection of confidentiality, privacy and anonymity in the context of contract research. It seems to me that the analysis of these issues is important, both because of the growing significance of contract research and the fact that these issues have attracted little interest in the humanities and social sciences literature. I draw on my own experience of conducting qualitative research (mainly semi-structured interviews and observations) in five research projects carried out between 2012 and 2015. Due to the nature of these projects my analysis of ethical problems refers to selected codes of ethics both sociological and anthropological.