Opodatkowanie nieodpłatnego nabycia własności rzeczy i praw majątkowych w prawie podatkowym Polski i Litwy. Wybrane problemy

Abstract

The presented comparisons clearly show that the inheritance tax applicable in the Republic of Lithuania is a simple tax, uncomplicated both in legal and financial scope. Therefore, it does not cause serious practical problems in terms of payment or assessment. Its calculation and assessment are friendly for taxpayers. With respect to this, one should particularly note such solutions as lowering the tax base by 30%, non-deductibility of debts and burdens and the complicated procedure for its determination, respect for the principle of avoiding double taxation, or the fact that a new tax obligation may not occur. This cannot be said about the inheritance and donation tax applicable in Poland. The only thing that can be said in favour of the solutions in force in Poland is that the scope of the discussed ta Xis wider, which means a number of obtained items cannot be burdened with higher income tax on natural persons. The author envisages this publication as a first in a series of publications that will inform Polish taxpayers, tax authorities and lawmakers of the legal solutions in force within the scope of taxation of gratuitous acquisition of property and property rights in other selected European countries. The Polish Act on inheritance and donation tax is exceedingly complicated, causes tax disputes, does not facilitate establishing correct relations between taxpayers and tax authorities, and undoubtedly also leads to family conflicts.

Z przedstawionych porównań wynika ewidentnie, że obowiązujący w Republice Litewskiej podatek od spadków jest podatkiem prostym, nieskomplikowanym zarówno pod względem prawnym, jak i finansowym. Tym samym nie wywołuje on poważniejszych problemów praktycznych ani w jego płaceniu, ani w wymiarze. Jego obliczenie i wymiar są przyjazne dla podatników. Na szczególną uwagę zasługują takie rozwiązania, jak obniżenie podstawy opodatkowania o 30%, brak odliczania długów i ciężarów oraz skomplikowanej procedury ich ustalania, respektowanie zasady unikania podwójnego opodatkowania czy brak instytucji ponownego powstania obowiązku podatkowego. Tego nie można powiedzieć o obowiązującym w Polsce podatku od spadków i darowizn. Jedyne, co można powiedzieć na korzyść rozwiązań obowiązujących w Polsce, to to, że zakres przedmiotowy tego podatku jest szerszy, co prowadzi do niemożliwości poddania wielu przedmiotów nabycia wyższym podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Autor chce tym tekstem rozpocząć cykl publikacji przybliżających polskim podatnikom, organom podatkowym, a także ustawodawcy rozwiązania prawne obowiązujące w zakresie opodatkowania nieodpłatnego nabycia własności rzeczy i praw majątkowych w innych wybranych krajach europejskich. Polska ustawa o podatku od spadków i darowizn jest niezwykle skomplikowana, generująca spory podatkowe, niesprzyjająca nawiązywaniu poprawnych relacji między podatnikami a organami podatkowymi i, niewątpliwie, także rodząca konflikty rodzinne.