Dom pomocy społecznej jako miejsce pracy. Analiza procesu stawania się opiekunem osób niepełnosprawnych intelektualnie

Abstract

In this article, I present the process of ‘becoming’ an employee of a social welfare home for individuals with mental disabilities. To this purpose, I focus on the acquisition of particular skills that are necessary when working with persons with disabilities, as well as on transformations that take place with regard to perceiving and defining the self in a manner adequate for ‘professionals’ who help. The research results prove that work in conditions provided within a welfare facility entails certain consequences and lays down particular requirements related to the necessity of reconciling the totalizing regime of a welfare institution with the attentiveness to the residents’ well-being and the fulfillment of their needs. The data that the paper is based on comes from research that was carried out in three social welfare homes for individuals with intellectual disabilities (one for men, one for women, and one that is co-educational). The studies employed qualitative techniques, including the unstructured interview and participant observation. The data analysis was performed in accordance with the procedures of grounded theory.

W niniejszym artykule prezentuję proces „stawania się” pracownikiem domu pomocy społecznej przeznaczonym dla osób niepełnosprawnych intelektualnie. Z tego względu koncentruję się na nabywaniu określonych umiejętności niezbędnych w pracy z osobami niepełnosprawnymi, a także na przemianach dokonujących w zakresie postrzegania i definiowania siebie w sposób właściwy dla „profesjonalistów” od pomagania. Wyniki badań dowodzą, że praca w warunkach placówki opiekuńczej niesie ze sobą pewne konsekwencje i stawia określone wymagania, związane z koniecznością pogodzenia z jednej strony totalizującego reżimu instytucji pomocowej, z drugiej zaś dbałości o dobro mieszkańców i realizację ich potrzeb. Dane, na których oparto tekst pochodzą z badań przeprowadzonych w trzech domach pomocy społecznej dla osób niepełnosprawnych intelektualnie (przeznaczonych dla kobiet, mężczyzn oraz koedukacyjnym). W badaniach wykorzystano techniki jakościowe, a wśród nich wywiad swobodny oraz obserwację uczestniczącą. Analiza danych została przeprowadzona zgodnie procedurami metodologii teorii ugruntowanej.