Przeinaczanie i inne klęski poetów. Leśmianowski projekt poetologiczny w świetle lektury „Przygód Sindbada Żeglarza”

Abstract

The paper is aimed at tracing the motif of the poet’s failure in the context of the poetological project, articulated most vividly by Bolesław Leśmian in his literary essays, but also developed in numerous poems with auto-thematic threads. The author proposes a peripheral perspective, placing in the centre of his deliberations the most ill-fated poet from the gallery of artists evoked by Leśmian, Sinbad’s uncle Tarabuk from Przygody Sindbada Żeglarza (The Adventures of Sinbad the Sailor) (1913). Even though this early literary fable tends to be treated as a marginal text in the poet’s literary output, it does contain in its core many elements which are important for his literary views. One of them is, for instance, the vision of a poet who strives to translate the rhythm of nature translate into the rhythm of his melodious verse, yet continues to experience failures of different types: the fruits of his labour undergo destruction, and subsequent methods of preserving poetry distort the author’s original intention. The paper contains elements of polemics with the essay entitled Wuj Tarabuk i nędza pisania (Uncle Tarabuk and the misery of writing) by Ryszard Koziołek.

Artykuł ma na celu prześledzenie motywu klęski poety w kontekście projektu poetologicznego, najpełniej wyartykułowanego przez Bolesława Leśmiana w szkicach literackich, ale rozwijanego też w licznych wierszach z wątkami autotematycznymi. Autorka proponuje perspektywę peryferyjną, w centrum rozważań stawiając najbardziej feralnego poetę z galerii twórców przywoływanych przez Leśmiana, czyli wuja Tarabuka z Przygód Sindbada Żeglarza (1913). Choć ta wczesna baśń literacka traktowana jest zwykle jako tekst marginalny w dorobku pisarza, zawiera w postaci zalążkowej wiele elementów istotnych dla jego światopoglądu literackiego. Należy do nich między innymi wizja poety, który stara się rytm natury przekładać na rytm swoich śpiewnych wierszy, jednak stale doświadcza różnego rodzaju porażek – owoce jego pracy ulegają destrukcji, a kolejne metody utrwalania poezji przeinaczają oryginalny zamysł autora. Artykuł zawiera elementy polemiki z esejem Ryszarda Koziołka Wuj Tarabuk i nędza pisania.