Groteskowe przekształcenia konwencji horroru w filmie Mroczne Cienie Tima Burtona

Abstract

Groteska jest jedną z najstarszych kategorii estetycznych, a jej rozmaite realizacje można odnaleźć w sztuce z różnych okresów. Jest ona również obecna w różnych dziedzinach współczesnej sztuki, w tym sztuce filmowej. Groteska pojawia się zarówno w niezależnych dziełach awangardowych, jak i w wysokobudżetowych produkcjach hollywoodzkich. Jednym z autorów stosujących groteskę jako środek artystycznej ekspresji jest amerykański reżyser Tim Burton. Jego rozpoznawalny styl charakteryzuje się między innymi gatunkową subwersją polegającą na przekształcaniu istniejących konwencji gatunkowych i nadawaniu im nowego kontekstu oraz znaczenia. Burton wykorzystuje tę strategię najczęściej wobec horroru, który w jego filmowych wizjach łączy w sobie elementy grozy i komizmu. W artykule przedstawiono przykłady groteskowych przekształceń konwencji horroru w filmie Mroczne cienie. Filmową analizę poprzedza próba zdefiniowania pojęcia groteski.

Grotesque is one of the oldest aesthetic categories, and its various works can be found in different periods of art. It is also present in various fields of contemporary art, including film art. Grotesque appears in both independent avant-garde works and high-budget Hollywood productions. One of the film directors using grotesque as a form of artistic expression is the American Tim Burton. His recognisable style characterised by, among others, a subversion of genres through transforming existing genre conventions and giving them a new context and a new meaning. Burton applies this strategy most often to horror, which, in his films, combines elements of horror and comedy. This article presents examples of grotesque transformations of horror genre conventions in the movie Dark Shadows. The film analysis is preceded with an attempt to define the theoretical concept of grotesque.