Funkcjonalne typy substytutów w strukturze okazjonalnych innowacji frazeologicznych: interpretacja z uwzględnieniem aspektu glottodydaktycznego

Abstract

The article deals with comprehensive research into phraseological innovations based on replacement of one or several components of the phraseological unit in modern Polish prosaic texts (36 works by 10 Polish writers). Phraseological innovations were considered applying two approaches: structural-semantic and functional-pragmatic. Seven types of substitutes were outlined due to the functions they perform within the innovation. The impact of occasional substitution upon the meaning of the phraseological unit was assessed, taking into consideration its three aspects: significative, denotative and connotative. Possible ways of using texts containing innovations with substitutes during the language course and phraseology course with students of Polish philology at the Ivan Franko National University of Lviv were described.

Artykuł poświęcony jest badaniu frazeologicznych innowacji wymieniających w tekstach współczesnej prozy polskiej (36 utworów autorstwa 10 współczesnych pisarzy polskich). Innowacje rozpatrywane są w dwóch płaszczyznach: strukturalno-semantycznej i funkcjonalno- pragmatycznej. Wydzielono 7 typów substytutów ze względu na funkcje pełnione przez nie w strukturze innowacji. Ustalono stopień wpływu przekształcenia formalnego na znaczenie frazeologizmu z uwzględnieniem trzech składników semantyki frazeologicznej – sygnifikacyjnego, desygnacyjnego i konotacyjnego. Opisano ewentualne sposoby wykorzystania tekstów zawierających innowacje wymieniające na zajęciach z frazeologii i języka polskiego jako obcego ze studentami polonistyki lwowskiej.