Japońska wizja dziewiętnastowiecznej historii Łodzi. Kilka uwag o monografii Fujii Kazuo „Socjoekonomiczna historia Polski XIX wieku – kształtowanie przedsiębiorcy i nowoczesnego społeczeństwa w Łodzi”, Kwansei Gakuin University Press, Nishinomiya 2019, s

Abstract

Japanese historian Fujii Kazuo, for four decades has been taking up topics related mainly to various aspects of the nineteenth-century history of Lodz, and above all, he is concerned with the different development of this urban center during the partitions not only in Poland, but also in Central and Eastern Europe. Many years ago he devoted his first monograph to this subject, and the currently reviewed book, is a kind of summary of the research work of this Japanese researcher of social and economic history at the time of his retirement. According to his thesis, Lodz, which did not have noble traditions and did not play the role of a political center such as Warsaw, in the 19th century, together with the capital of the Kingdom of Poland, became a great city, unique in the scale of the Russian partition. The dynamism of the development of modern industry in it was the enormous activity of local entrepreneurs, mainly of German and Jewish origin, who, however, permanently penetrated the fabric of the city, creating their “little homeland”.

Japoński historyk Fujii Kazuo, od czterech dekad podejmuje tematy zawiązane głównie z różnymi aspektami XIX-wiecznych dziejów Łodzi, a przede wszystkim zajmuje go odmienność rozwoju tego ośrodka miejskiego w czasach zaborów w skali nie tylko ziem polskich, ale Europy Środkowo-Wschodniej. Tej tematyce poświęcił już wiele lat temu pierwszą monografię, a obecnie recenzowana książka, stanowi niejako podsumowanie prac badawczych tego japońskiego badacza dziejów społecznych i gospodarczych w momencie przejścia na emeryturę. Według jego tezy, Łódź, która nie posiadała tradycji szlacheckich, ani nie odgrywała roli centrum politycznego, jakim była Warszawa, w XIX stuleciu właśnie wraz ze stolicą Królestwa Polskiego stała się wyjątkowym w skali zaboru rosyjskiego wielkim miastem. Dynamizmem rozwoju w nim nowoczesnego przemysłu stała się ogromna aktywność tutejszych przedsiębiorców, głównie pochodzenia niemieckiego i żydowskiego, którzy jednak na trwałe wnikali w tkankę miasta, tworząc swoją „małą ojczyzną”.