Przygotowanie żołnierzy Armii Czerwonej do walk w mieście poprzez działania informacyjne i szkoleniowe (na przykładzie Gdańska w marcu 1945 roku)

Abstract

Fighting in enemy territory, conducted in a previously unknown area, usually requires prior preparation of own soldiers for new conditions. In March 1945, units of the Red Army, including the 44th Guards Rifle Division from the 65th Army, were getting ready for the assault on Gdańsk. One of the forms of preparation of troops to take over a highly urbanized complex, consisting of a city, a shipyard and a port, was information and training activities. Knowledge was mainly disseminated about how enemy is defend in large cities, as well as about one’s own tactics for win. The rules of street fighting were presented with the help of assault groups and landing units. The specifics of the weapons used in such circumstances and the necessity of cooperation between soldiers of different specialties were discussed. The ranks of the Red Army soldiers were informed and trained during meetings and exercises conducted and coordinated by political officers, as well as with the help of newspapers and widely distributed leaflets, which then discussed the upcoming fights in greater detail. In the article below, this activity is presented mainly on the basis of the prints preserved in the archives, then prepared and distributed at the military and division level.

Walki na terytorium przeciwnika, prowadzone w nieznanym dotąd terenie, wymagają zazwyczaj wcześniejszego przygotowania własnych żołnierzy do nowych warunków. W marcu 1945 r. jednostki Armii Czerwonej, w tym 44 gwardyjska Dywizja Strzelecka z 65 Armii, szykowały się do szturmu Gdańska. Jedną z form przygotowania wojsk do opanowania silnie zurbanizowanego kompleksu, składającego się z miasta, stoczni i portu, była działalność informacyjno-szkoleniowa. Upowszechniano głównie wiedzę o sposobach obrony nieprzyjaciela w dużych miastach, jak również o własnej taktyce ich zdobywania. Przedstawiano zasady walki ulicznej przy pomocy grup szturmowych i oddziałów desantowych. Przybliżano specyfikę używanej w takich okolicznościach broni i konieczność współdziałania żołnierzy o różnych specjalnościach. Informowano i szkolono szeregi czerwonoarmistów w czasie spotkań i ćwiczeń, prowadzonych i koordynowanych przez oficerów pionu polityczno-wychowawczego, jak też przy pomocy gazet i szeroko kolportowanych ulotek, które omawiały nadchodzące walki. W niniejszym artykule działalność ta została przedstawiona przede wszystkim na podstawie druków przygotowanych i dystrybuowanych na poziomie armijnym oraz dywizyjnym.