Show simple item record

dc.contributor.authorPanek, Sylwia
dc.date.accessioned2022-10-20T06:28:00Z
dc.date.available2022-10-20T06:28:00Z
dc.date.issued2018
dc.identifier.issn0084-4446
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/43788
dc.description.abstractThe paper deals with a famous critical controversy of Poland’s interbellum period, the polemic about what Karol Irzykowski called “nonunderstandableness,” stirred up by his article Niezrozumialstwo (1924). Begun on the pages of the weekly “Wiadomości Literackie”, the controversy continued in other periodicals in essays by eminent writers and critics of the time (including T. Peiper, J. Przyboś, S. I. Witkiewicz, J. Ujejski, J.N. Miller, J. Hulewicz and J. Brzękowski) until the outbreak of the World War II. Its importance in the history of the nation’s literary criticism between the wars consists not only in that it promoted the category of “nonunderstandableness”, which has since then become an essential “figure of the reading” of the literary texts of that period (W. Bolecki), but also in Irzykowski’s penetrating campaign employing this category, which diagnosed and exposed the recondite affinity of the literary aesthetic principles and strategies of Young Poland and the later avant-garde. The aim of the paper is to explain Irzykowski’s attitude within this controversy: (1) to identify the personal and abstract, explicitly and implicitly named targets of his attack; (2) to place the category of “nonunderstandableness” within the system of the writer’s opinions from the area of literary criticism; and (3) to interpret the paradoxical manner in which he conducted his critical dispute.pl_PL
dc.language.isoenpl_PL
dc.publisherŁódzkie Towarzystwo Naukowe; Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl_PL
dc.relation.ispartofseriesZagadnienia Rodzajów Literackich;3
dc.rightsAttribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/*
dc.subjectKarol Irzykowskipl_PL
dc.subjectliterary criticismpl_PL
dc.subjectpolemicspl_PL
dc.subject“nonunderstandableness”pl_PL
dc.title“Clarity is a Fiction Made of the Fabric of Chaos”: Irzykowski Nonunderstandablenesspl_PL
dc.typeArticlepl_PL
dc.page.number71-88pl_PL
dc.contributor.authorAffiliationUniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniupl_PL
dc.identifier.eissn2451-0335
dc.referencesBartoszyński Kazimierz (2012), Karol Irzykowski — teoretyk języka poezji. Na marginesie książki Henryka Markiewicza pt. Czytanie Irzykowskiego, “Teksty Drugie”, 2012, nr 1–2.pl_PL
dc.referencesBolecki Włodzimierz (1996), Poetycki model prozy w dwudziestoleciu międzywojennym. Witkacy, Gombrowicz, Schulz i inni: studium z poetyki historycznej, Universitas, Kraków.pl_PL
dc.referencesCuller Jonathan (1976), Presupposition and Intertextuality, MLN, Vol. 91, No. 6, Comparative Literature.pl_PL
dc.referencesFranczak Jerzy (2007), Inkongruencja. Karol Irzykowski: Pałuba. Studium biograficzne [in:] idem, Poszukiwanie realności. Światopogląd polskiej prozy modernistycznej, Universitas, Kraków.pl_PL
dc.referencesGołębiewska Maria (2006), Irzykowski. Rzeczywistość i przedstawienie. O tezach filozoficznych Karola Irzykowskiego, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.pl_PL
dc.referencesIrzykowski Karol (1976a), Słoń wśród porcelany. Lżejszy kaliber, Wydawnictwo Literackie, Kraków. Includes “Futuryzm a szachy”, “Likwidacja futuryzmu” and “Niezrozumialstwo”.pl_PL
dc.referencesIrzykowski Karol (1976b), Walka o treść. Beniaminek, Wydawnictwo Literackie, Kraków.pl_PL
dc.referencesIrzykowski Karol (1980), Czyn i słowo oraz Fryderyk Hebbel jako poeta konieczności. Lemiesz i szpada przed sądem publicznym. Prolegomena do charakterologii, Wydawnictwo Literackie, Kraków. Includes Niezrozumialcy and “Walka z mechanizmem”.pl_PL
dc.referencesIrzykowski Karol (1999), Pisma rozproszone, t. 3, Wydawnictwo Literackie, Kraków. Includes “Awangardą i pogardą”, “Dwugłos krytyki. S. Flukowski, «Kołysanka bokserska»”, “Jeszcze raz: ucieczka w kontekst”, “Niczego nie zrozumieć — wszystko przebaczyć?”, “Niezrozu-mialstwo, metafory i kto nie będzie rozstrzelany”, “Noli jurare, domine Przyboś, in verba Peiper”, “Proletariacki Casanova. Bogusław Kuczyński, Kobiety na drodze” and “Zgiełk i ścisk tzw. walorów”.pl_PL
dc.referencesMarkiewicz Henryk (2011), Rozgatunkowanie niezrozumialstwa [in:] idem, Czytanie Irzykowskiego, Universitas, Kraków.pl_PL
dc.referencesNycz Ryszard (1997), Wynajdywanie porządku. Karola Irzykowskiego koncepcje krytyki i literatury[in:] Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Wrocław.pl_PL
dc.referencesOrska Joanna (2004), Przełom awangardowy w dwudziestowiecznym modernizmie w Polsce, Universitas, Kraków.pl_PL
dc.referencesPanek Sylwia (2006), Krytyk w przestrzeniach literatury i filozofii. O młodopolskich wypowiedziach polemicznych Karola Irzykowskiego, Wydawnictwo PSP, Poznań.pl_PL
dc.referencesPawłowska-Jądrzyk Brygida (2001), Przeciw aforystyczności. Świadomość językowa w “Pałubie”, “Teksty Drugie”, 2001, nr 6.pl_PL
dc.referencesSławiński Janusz (1965), Koncepcja języka poetyckiego Awangardy Krakowskiej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.pl_PL
dc.referencesSławiński Janusz (1998), Prace wybrane, tom II: Dzieło, język, tradycja, Universitas, Kraków.pl_PL
dc.referencesWittgenstein Ludwig (1986), Philosophical Investigations, trans. G.E.M. Anscombe, Basil Blackwell Ltd, Oxford.pl_PL
dc.referencesZaleski Marek (2000), Przygoda drugiej awangardy, Ossolineum, Wrocław.pl_PL
dc.identifier.doi10.26485/ZRL/2018/61.3/5
dc.relation.volume61pl_PL
dc.disciplineliteraturoznawstwopl_PL


Files in this item

Thumbnail
Thumbnail

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe
Except where otherwise noted, this item's license is described as Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe