Multilateralizm w promowaniu relacji bilateralnych: polityka Chińskiej Republiki Ludowej wobec Bułgarii, Rumunii oraz Serbii w formacie 17+1

Abstract

Niniejsza dysertacja omawia przesłanki polityki zagranicznej Chin w Europie Środkowej poprzez format współpracy 17+1. W 2012 roku, podczas wizyty ówczesnego premiera Chin Wen Jiabao w Warszawie, Chiny zainicjowały format współpracy Chiny-EŚW 16+1. Format ten został powiększony w 2019 roku o włączenie Grecji podczas szczytu formatu w Dubrowniku (Chorwacja) – rozszerzając inicjatywę, co wiązało się również ze zmianą nazwy na 17+1. Badania opierają się na teoretycznej koncepcji multilateralizmu i tzw. chińskiego multilateralizmu. Problemem badawczym stała się zatem analiza formatu współpracy 17+1 w oparciu o klasyczne teorie multilateralizmu oraz chińską dyskusję teoretyczną na temat multilateralizmu.

Jednym z narzędzi prowadzenia polityki zagranicznej ChRL z krajami trzecimi jest wykazywanie bezpośredniego zainteresowania inwestycyjnego przedsiębiorstw prywatnych i państwowych konkretnym krajem lub regionem. Wiązało się to z wciąż rosnącą siłą gospodarczą Chińskiej Republiki Ludowej oraz zjawiskiem nadprodukcji przemysłowej na rynku wewnętrznym. Intencją Chin poprzez realizację inwestycji infrastrukturalnych oraz inwestycji typu greenfield i brownfield stało się pozyskiwanie wpływów gospodarczych i politycznych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.

Wybór studiów przypadku został uzasadniony badaniami opinii publicznej zawartymi w raporcie pod redakcją Chen Xin’a z China-CEE Institute w Budapeszcie, który był powiązany z Chińską Akademią Nauk Społecznych. We wspomnianym raporcie pt. „How the CEE Citizens View China’s Development – based on household survey”, Autorzy stwierdzili, że rolę ChRL w stosunkach międzynarodowych najlepiej oceniają Bułgaria, Serbia i Rumunia; chińska inicjatywa Pasa i Szlaku ma pozytywny wpływ na gospodarki tych krajów, a większość respondentów uważa, że obecność gospodarcza Chin w ich krajach jest pozytywnym aspektem.