Kempferol i jego pochodne jako związki modulujące aktywność przeciwnowotworową etopozydu

Abstract

W niniejszej pracy doktorskiej pt. ,,Kempferol i jego pochodne jako związki modulujące aktywność przeciwnowotworową etopozydu” analizowano wpływ kempferolu (K), glikozydowych pochodnych kempferolu (P 2, P 5, P 7, P 8, P 9), frakcji polifenolowej (PF) oraz ekstraktu (EX) wyizolowanych z nadziemnych części soczewicy Lens culinaris Medik. na aktywność etopozydu. Badania przeprowadzono na komórkach nowotworowych linii ludzkiej białaczki promielocytowej HL-60 oraz na prawidłowych jednojądrzastych komórkach krwi obwodowej PBMC izolowanych z kożuszków leukocytarno-płytkowych pochodzących od zdrowych dawców. Cel badawczy pracy zrealizowano poprzez wykonanie następujących analiz:  oceny cytotoksyczności,  oceny genotoksyczności,  zdolności do indukowania apoptozy,  określenia poziomu reaktywnych form tlenu (RFT),  ekspresji genów kodujących białka związane z odpowiedzią komórek na stres oksydacyjny na poziomie mRNA,  oceny aktywności enzymatycznej dysmutaz ponadtlenkowych (SOD),  poziomu wewnątrzkomórkowego całkowitego glutationu (GSH + GSSG). Związkiem posiadającym największy potencjał w modulowaniu aktywności przeciwnowotworowej etopozydu jest kempferol. Związek ten jest silnym przeciwutleniaczem, a jego działanie antyoksydacyjne związane jest ze zmniejszeniem poziomu RFT i zmianą ekspresji genów kodujących białka aktywne w obronie antyoksydacyjnej komórek. W komórkach nowotworowych HL-60 inkubowanych z etopozydem, kempferol zwiększa ekspresję genów HMOX1, SOD1, SOD2 i NQO1 oraz aktywność enzymatyczną SOD, i jednocześnie prowadzi do zwiększenia genotoksycznego i cytotoksycznego działania leku. Glikozydowe pochodne kempferolu wyizolowane z nadziemnych części soczewicy Lens culinaris Medik. mają słabszą aktywność antyoksydacyjną w porównaniu z kempferolem oraz nie wpływają na genotoksyczne i cytotoksyczne działanie etopozydu w komórkach nowotworowych HL-60. Poznanie interakcji pomiędzy związkami polifenolowymi, będącymi jednym z elementów diety człowieka oraz chemioterapeutykami jest kluczowe dla prawidłowego przebiegu leczenia przeciwnowotworowego. Z jednej strony, możliwe jest stworzenie terapii łączącej konwencjonalne leki z polifenolami, w celu uzyskania bardziej wydajnych lub posiadających mniej skutków ubocznych metod terapii. Z drugiej strony, polifenole mogą oddziaływać negatywnie na efektywność stosowanej terapii, a ograniczenie spożywania określonych związków w trakcie trwania leczenia, może zwiększyć jej efektywność.