| dc.description.abstract | Artykuł stawia pytanie, czy jest właściwe rozpatrywać komentarz biblijny jako
gatunek literacki i jakie mogłoby to mieć zalety? Pierwszą z tych wątpliwości można rozwiać
wedle autora, wskazując analogiczny przypadek - podręcznik czarów, który przypomina
biblijne komentarze specyfiką trybu argumentacji z autorytetów, zwłaszcza jeśli
były pisane we wczesnej nowożytności. Jeśli podręcznik czarów kwalifikuje się jako gatunek
literacki, to dlaczego biblijny komentarz miałby się nie kwalifikować? Ogólną odpowiedzią
na kolejne pytanie - Jakie są zalety rozszerzenia pojęcia gatunku na biblijny
komentarz - jest legitymizacja wykorzystania metod dobrze rozwiniętych w badaniach
literackich jako środka do wzbogacenia badań nad biblijnym komentarzem. Najlepszą
drogą pokazywania tego jest analiza konkretnych przypadków. Jedynym, który zostanie
tutaj omówiony, są biblijne komentarze Kardynała Tomasza Kajetana i przypisy do tych
komentarzy opracowane przez jego współpracownika, dominikanina, Ambrogia Catarina
Politiego. W dialogu tych badaczy jest wystarczająco wiele szczegółów, by pokazać, jak
to może być objaśnione przez rozmaite podejścia i metodologie popularne w krytyce literackiej.
Najbardziej obiecujące podejście do tego wydaje się być następujące: skoncentrowanie
się na tekście, bardziej niż kontekście albo przedmiocie; retoryczna manipulacja;
intertekstualność; teoria czytelniczego rezonansu; metodologia Marksistowska i Freudowska.
Krótką ilustracją możliwości użycia teorii Freuda do badania komentarzy biblijnych
jest propozycja, by pokazać, jak, przy prawie całkowitym braku empirycznego materiału
odnoszącego się do osobowości i charakteru Ambrozjusza Catharinusa Politurego,
Freudowskie pojęcia mogą umożliwić nam lepsze rozumienie motywacji i zachowania tego
wyraźnie ambitnego i wojowniczego człowieka. | pl_PL |
